Lectoraat Beroepsonderwijs
Het lectoraat Beroepsonderwijs onderzoekt het leren, opleiden en professionaliseren om een beroep te kunnen uitoefenen. We kijken naar beroepsonderwijs voorafgaand aan een loopbaan en ook naar beroepsonderwijs tijdens de loopbaan.
Programmalijnen binnen het lectoraat
De centrale vraagstelling van het lectoraat is als volgt: Hoe helpen beroepsopleidingen - mbo en hbo – professionals bij het omgaan met complexiteit en dynamiek in beroepspraktijken en bij het richting geven aan hun handelen en hun ontwikkeling?
Deze vraagstelling wordt benaderd vanuit drie programmalijnen en bijbehorende onderzoeksthema’s.
Deze programmalijn is gericht op individuele en collectieve leerprocessen. Het gaat bij leren om het ontwikkelen van denken en doen, als twee kanten van dezelfde medaille. Individuen ontwikkelen hun persoonlijke (beroepsmatige) ‘zijn’ binnen de kaders van het collectieve (de beroepspraktijk).
Projecten
De tweede programmalijn focust op welke interacties leerprocessen kunnen stimuleren. Hieronder verstaan we alle interacties van lerenden met significante anderen, zoals docenten, praktijkopleiders, medestudenten, professionals uit het werkveld, cliënten, consumenten etc.
Projecten
- Ruimte voor wendbaar vakmanschap
- Toolkit formatief toetsen voor hbo-docenten
- Begeleiding van studenten op de werkplek
- Beoordeling beroepsuitoefening door de werkplek
- Project Je Ogen Uitkijken
- Programmatisch toetsen
De derde programmalijn is gericht op affordances, die staan voor alles in een beroepsopleiding (materieel en immaterieel) dat leren uit kan lokken en verder kan brengen. Het gaat o.a. om rollen, (externe) opdrachten, toetsvormen, professioneel gereedschap, omgangsvormen, digitale omgevingen, gebouwen en werkplekken van (regionale) partners.
Projecten
Onderzoekswerkplaatsen
In 2016 is het lectoraat Beroepsonderwijs gestart met drie onderzoekswerkplaatsen. In deze werkplaatsen komen de professionele praktijk van mbo/hbo, onderwijs en onderzoek samen.
In de onderzoekswerkplaats 'Beoordelen in beroepsonderwijs' wordt gewerkt aan praktijkvraagstukken rondom beoordeling.
Deze vraagstukken spelen bijvoorbeeld rond programmatisch toetsen in het hoger beroepsonderwijs of het verantwoorden van de diplomabeslissing in het middelbaar beroepsonderwijs, het volgen van studentontwikkeling door middel van formatief evalueren en het versterken van de feedbackcultuur. In de onderzoekswerkplaats participeren twee HU-docenten die promotieonderzoek doen.
Onze praktijkvraagstukken gaan over:
- De 12 succescriteria van feedback.
- Wat vraagt de implementatie van programmatisch toetsen?
- Hoe kunnen we feedback-zoekend gedrag van studenten bevorderen?
Als onderzoekswerkplaats hebben we een artikel (november 2019) geschreven over onze werkwijze. In het artikel wordt ook een aantal resultaten gedeeld. Zo hebben we als werkplaatsleden een poster en filmpje gemaakt over een wetenschappelijk artikel dat we samen hebben gelezen (Sadler, R. (2010). Beyond feedback: developing student capability in complex appraisal. Assessment & Evaluation in Higher Education, 35, 535-550.)
De onderzoekswerkplaats wordt gecoördineerd door Liesbeth Baartman. Heb je interesse in deelname? Neem dan contact op met Liesbeth Baartman.
Het doel van de onderzoekwerkplaats ‘Leeromgevingen in het beroepsonderwijs’ is om bestaande grenspraktijken in het beroepsonderwijs (mbo en hbo) te optimaliseren. Het gaat hier specifiek om de grens tussen school en de buitenwereld.
In deze onderzoekswerkplaats participeren docenten uit het mbo en hbo in een ‘kenniscommunity’. Ook participeren de promovendi die onderzoek doen op dit thema. Alle participanten verrichten praktijkgericht onderzoek vanuit een ontwerpperspectief. De docenten, die allemaal ontwerpen aan leeromgevingen, verrichten onderzoek in ‘guerrilla-stijl’. De ontwikkelde inzichten worden meteen gedeeld met collega’s.
In 2016 is deze onderzoekswerkplaats gestart met een pilot-jaar. Dit is het 5e jaar dat deze onderzoekswerkplaats actief is met vertegenwoordigers uit o.a. Graafschap, mboRijnland, Hoornbeeck, Mbo College Hilversum, SVO, ROC Midden Nederland, Landstede, Fontys, Haagse Hogeschool en Hogeschool Utrecht.
Nieuwsgierig? Lees dit interview of dit artikel.
De onderzoekswerkplaats Leeromgevingen wordt vanuit Lectoraat Beroepsonderwijs gecoördineerd door Ilya Zitter, lector Leeromgevingen in het beroepsonderwijs. Heb je interesse in deelname? Neem dan contact op met Ilya Zitter.
In de onderzoekswerkplaats Leerprocessen staat het leren van studenten in het beroepsonderwijs centraal. Dat leren is best complex, want het is gericht op de ontwikkeling van beroepskennis, een handelingsrepertoire en beroepsidentiteit. Het vindt dan ook plaats in verschillende leercontexten: meer of minder praktijkgericht, school- of werkgericht, en aan de hand van meer of minder authentieke en open taken. Zo volgen studenten algemene en beroepsgerichte vakken en nemen ze deel aan projecten, (gesimuleerd) leren op de werkplek en stages. In deze werkplaats onderzoeken we hoe studenten in en vooral ook door de verschillende contexten heen leren en hoe dat leren kan worden ondersteund.
Elke werkplaatsdeelnemer kan daarbinnen een eigen praktijkvraag oppakken. Bijvoorbeeld naar:
- het begeleiden van studenten die een flexibele leerroute volgen;
- hoe studenten te helpen het leren op school aan het leren op de werkplek te koppelen; en
- hoe studenten samenhang tussen de ontwikkeling van beroepskennis, een handelingsrepertoire en beroepsidentiteit ervaren.
We starten de werkplaats met het verkennen van enkele begrippen, waarmee we complexe leerprocessen in en door de verschillende contexten van het beroepsonderwijs beter denken te kunnen begrijpen. We werken daarbij kort cyclisch: door onderwijs te ontwikkelen, uit te voeren en door daarbij het leren van studenten te onderzoeken kunnen we de leerprocessen zowel theoretisch als praktisch duiden. Dit doet elke deelnemer aan de hand van diens eigen praktijkvraag. Dit levert inzichten, praktijkkennis en tools op die begeleiders kunnen inzetten voor het uitlokken en versterken van leerprocessen van studenten in en door verschillende contexten heen.
De onderzoekswerkplaats wordt begeleid door Maaike Koopman en Annoesjka Boersma, beiden senior onderzoekers bij het lectoraat Beroepsonderwijs. Voor vragen kun je terecht bij coördinator Maaike.
Proeftuin Passend Onderwijzen
In deze onderzoekswerkplaats, die we Proeftuin noemen, richten we ons op het onderzoeken en verbeteren van het pedagogisch-didactisch handelen van mbo-docenten om de aansluiting op leer- en/of onderwijsbehoeften van studenten te versterken.
Leeromgevingen over disciplinaire grenzen heen
Complexe vraagstukken vragen om professionals die over grenzen van disciplines samenwerken. Om dit te leren zijn discipline-overstijgende, in-society leeromgevingen nodig. Dit onderzoek richt zich op de kenmerken van de vele varianten (multi-, inter-, cross- of transdisciplinaire/professionele leeromgevingen) en hoe deze te ontwerpen.
Naar een nieuwe balans in toetsfuncties: van formatief en summatief naar een continuüm van beslissingen
We willen inzicht geven in de overwegingen die een rol spelen bij het maken van die ontwerpkeuzes binnen de principes van programmatisch toetsen én hoe die passen bij de opleiding specifieke context waarin programmatisch toetsen geïmplementeerd is.
Meer informatie
Wil je meer weten over het lectoraat Beroepsonderwijs?
Publicaties
- De rol van de docentonderzoeker Een onontgonnen gebied in het mbo
- Leidraad Werken aan onderwijsverbetering - handvatten bij aanbevelingen Evidence-informed naar een lerende organisatie in het mbo
- Leidraad Werken aan onderwijsverbetering in het mbo Evidence-informed naar een lerende organisatie in het mbo - weten wat werkt en waarom
Onderwijs
We ontwikkelen en delen actief kennis met hbo- en mbo-instellingen. Actuele praktijkvraagstukken en thema’s bepalen zo de onderzoeksagenda van ons lectoraat. We zoeken daarbij de verbinding tussen onderwijs, beroepspraktijk en onderzoek.
“De lange lijn van onderzoek naar onderwijs en leren is belangrijk en nodig: niet alleen met het oog op kennisontwikkeling, maar ook omdat daar een belangrijke waarde van beroepsonderwijs ligt”
Elly de Bruijn Lector Beroepsonderwijs
Onze lectoren en onderzoekers
Meer nieuws
Ga voor meer nieuws naar de nieuwswebsite van het lectoraat Beroepsonderwijs
Nieuwswebsite lectoraat Beroepsonderwijs