Promotie Renate van der Meer
Op 8 september 2025 verdedigt Renate van der Meer haar proefschrift met de titel ‘Collectieve identiteit & Multi-partijensamenwerking’ bij de Universiteit Utrecht, in samenwerking met het HU lectoraat Marketing & Customer Experience. Het onderzoek richt zich op de vraag: Wie zijn ‘Wij’ als samenwerking? En wat heeft dat te maken met het succes ervan?
Inleiding
Voor maatschappelijke vraagstukken, zoals de energietransitie, zo lang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen en voor gebiedsontwikkeling is samenwerking tussen diverse organisaties nodig. Dat is complex, omdat partijen autonoom blijven, sterk verschillen van elkaar en niemand de baas is.
Collectieve identiteit gaat over wie er participeren, welke betekenissen partijen geven en ontlenen aan hun samenwerking, wat partijen van zichzelf willen terugzien in het collectief en over een wij-als-collectief.
Dit proefschrift laat zien dat de ontwikkeling van een sterke collectiviteit zorgt voor de benodigde voorwaarden voor het succesvol functioneren van een multi-partijensamenwerking. Daarnaast geeft een collectieve identiteit richting aan het communicatief handelen en het organiseren van gezamenlijke activiteiten in lijn met de collectieve ambitie.
Aanleiding
Samenwerking tussen autonome partijen uit diverse sectoren wordt steeds belangrijker, zowel in eigen land als internationaal. In praktijk komen hiervoor namen voor als: alliantie, consortium, ecosysteem, netwerk en partnership. In die termen lijkt het te gaan om een organisatie, terwijl het gaat om het organiseren van een samenwerkingsproces. In dat proces gaat het om een én-én-situatie. Partijen willen zowel eigen als gezamenlijke belangen en doelen dienen.
Voor multi-partijensamenwerkingen zonder onderlinge hiërarchie zijn er op drie vlakken uitdagingen te verwachten: Autonomie-Afhankelijk, Verbinden-Verschillen en Sturen-Structuur. Uit onderzoek blijkt dat het bijzonder lastig is om zo’n samenwerking effectief te laten functioneren. Slechts 50% wordt als succesvol ervaren.
In individuele organisaties heeft een organisatie-identiteit bewezen positieve effecten op het functioneren van een organisatie. In een multi-partijensamenwerking is deze relatie nauwelijks onderzocht, terwijl juist wie er participeren, hoe zij de samenwerking definiëren en wat zij van zichzelf willen terugzien doorslaggevend kan zijn voor het succes.
Het onderzoek van dit proefschrift is uitgevoerd bij partijen die participeren in de samenwerking Utrecht Science Park en in Uzelf, als onderdeel van de Health Hub Utrecht.
Resultaten
Samenwerkende partijen kunnen de collectieve identiteit van hun verband definiëren, expliciteren, evalueren en vervolgens gerichte keuzes maken om de identiteitsontwikkeling te bevorderen en te versterken. Daarmee werken zij aan de benodigde voorwaarden voor effectieve samenwerking.
Een collectieve identiteit is te beschrijven in vijf dimensies, waarmee partijen inzichtelijk kunnen maken wat zij delen en waarin zij verschillen. Zij krijgen de aard en sterkte van hun verband in beeld en kunnen van daaruit bepalen wat zij met elkaar moeten ontwikkelen om aan de gewenste situatie te werken.
Een collectieve identiteit ontwikkelt zich in drie fasen. Partijen kunnen een indruk krijgen van de identiteitsontwikkeling tot dan toe. In combinatie met het overzicht aan samenhangende factoren kunnen zij aanpassingen doen om de ontwikkeling te bevorderen en te versterken. In een situatie waarin niemand de baas is en partijen verschillen helpt inzicht in de samenhangende factoren om de sturing en de onderlinge relaties te optimaliseren.
Verder kunnen samenwerkende partijen aan de hand van de identiteitsontwikkeling percepties in kaart brengen ten aanzien van essentiële voorwaarden voor effectieve relaties. Die gaan over een gedeeld begrip en commitment voor het gezamenlijke doel, gezamenlijke activiteiten en over constructieve omgang met elkaar.
De kern van dit proefschrift is dat een sterke collectieve identiteit bijdraagt aan het sturen en verbinden van partijen die verschillen en zo bijdraagt aan een effectieve samenwerking. Daarvoor moeten partijen hun gedeelde identiteit wel ontwikkelen.
Over Renate
Renate van der Meer is docent Communicatie. Op 8 september verdedigt zij haar proefschrift met de titel ‘Collectieve identiteit & Multi-partijensamenwerking’ bij de Universiteit Utrecht, in samenwerking met het lectoraat Marketing & Customer Experience van de Hogeschool Utrecht. Promotor(en) is Sandra Schruijer, Co-promotor(en) is Gerrita van der Veen.
Praktische informatie
WAT: Promotie Renate van der Meer
WANNEER: Maandag 8 september om 14.00 uur tot 15.00 uur
PROGRAMMA
14.00 uur - Lekenpraatje
14.15 uur - Promotieplechtigheid
15.00 uur - Afsluiting en receptie
WAAR:Academiegebouw, Domplein 29, Utrecht
De promotie is ook online te volgen via deze link.
Meer weten?
Wil je meer informatie over dit onderzoek? Bekijk de profielpagina van Renate op onze website. Interesse in de PDF van het proefschrift? Stuur dan een e-mail naar Renate van de Meer via renate.vandermeer@hu.nl.
HU-nieuwsbrief, blijf op de hoogte
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang maandelijks het belangrijkste nieuws over ons onderwijs, onderzoek en onze impact op de regio.
Meld je aan