Zorg voor thuiswonende ouderen slim en op maat organiseren
Zorg voor thuiswonende ouderen staat onder druk. De komende jaren verdubbelt het aantal 80-plussers en stijgt het aantal mensen met meerdere chronische aandoeningen (multimorbiditeit), terwijl het tekort aan verpleegkundigen en verzorgenden groeit. Tegelijkertijd wordt steeds meer zorg thuis en in de wijk aangeboden in plaats van in het ziekenhuis. Het lectoraat Chronisch Zieken gaat de komende vier jaar verder als het lectoraat Proactieve Zorg voor Thuiswonende Ouderen en onderzoekt hoe deze zorg het best kan worden ingericht.
“Onze belangrijkste uitgangspunten zijn het bevorderen van het dagelijks functioneren van ouderen en het stimuleren van regie over het eigen leven”, vertelt lector Nienke Bleijenberg. “Verpleegkundigen in de eerste lijn en wijkverpleging spelen daarin een cruciale rol. De komende vier jaar richt ons onderzoek zich op het voorkomen van zorg door middel van vroegsignalering en preventie, het optimaliseren van de zorgketen, en meer invloed van, beter inzicht in en een hogere kwaliteit van verpleegkundige zorg.”
"Verpleegkundigen betrekken bij besluitvorming is van cruciaal belang"
“De COVID-19-pandemie benadrukt de waarde en impact van verpleegkundig werk. Ook het betrekken van verpleegkundigen bij besluitvorming bleek cruciaal, denk aan het opschalen van de IC-capaciteit. Daarnaast wordt door de pandemie het belang van goede afstemming en netwerkzorg opnieuw duidelijk. Interprofessionele samenwerking en afstemming tussen professionals over de verschillende domeinen heen is daarbij cruciaal. Het is daarom van belang dat verpleegkundigen goed zijn toegerust om invloed uit te kunnen oefenen op de kwaliteit van de zorg, en zorg op maat kunnen leveren die over de schotten tussen de verschillende domeinen heen gaat.”
De juiste zorgverlener
“Onze onderzoekers richten zich op het bevorderen van herstel op de juiste plek. Denk aan het bevorderen van psychosociaal functioneren na een acute aandoening. Het is de komende jaren echter niet alleen belangrijk om na te gaan wat de juiste zorg op de juiste plek is, maar vooral ook welke professional die zorg moet verlenen. Dat geldt bij uitstek voor de zorg voor thuiswonende ouderen, omdat de complexiteit daarvan toeneemt en er vaak meerdere professionals bij betrokken zijn. Denk aan de huisarts, de wijkverpleegkundige, fysiotherapeuten en zorgverleners uit het sociaal domein of specialisten uit het ziekenhuis. In de eerste lijn en wijkverpleging vervult de verpleegkundig specialist steeds vaker een belangrijke rol in de zorg voor thuiswonende ouderen.”
Vroegsignalering en preventie
“Vanwege de toenemende zorgvraag, stijgende zorgkosten en een toenemend te kort aan verpleegkundigen richten we ons ook op het voorkomen van zorg door middel van vroegsignalering en preventie van functieverlies. Dit doen we onder andere door in te zetten op het vroegtijdig signaleren van medicatie-gerelateerde problemen of ondervoeding bij thuiswonende ouderen.”
"We versterken onze expertise over complexe interventies, datagedreven zorg, en leren en optimaliseren in en met de beroepspraktijk"
“Ook werken we aan het verbeteren van de invloed en kwaliteit van verpleegkundige zorg. Dat doen we bijvoorbeeld in het RN2BLEND-project dat gaat over functiedifferentiatie in de verpleegkunde. Een voorbeeld gaat over de vraag wat goede verpleegkundig sensitieve uitkomsten in de wijkverpleging zijn.”
“De komende jaren werken we ook verder aan het versterken van onze expertise over de methodologie van complexe interventies, datagedreven zorg en leren en optimaliseren in en met de beroepspraktijk.”
Samenwerkingen in de regio
Het lectoraat werkt samen met verschillende zorgorganisaties in de regio, zoals ziekenhuizen, wijkverpleging, huisartsenpraktijken en revalidatiecentra. De ambities sluiten bovendien aan bij de agenda van de Health Hub Utrecht. Sinds 2019 is de academische werkplaats verpleegkunde in de wijk een belangrijke plek waar samen met het UMCU, LRJG, Careyn, Axioncontinu en de Rijnhoven wordt gebouwd aan zorginnovatie en onderzoek in de wijk.
Vanuit Nursing Utrecht Hub werkt het lectoraat intensief samen met de leerstoel verplegingswetenschap (UMCU), het Instituut Verpleegkundige Studies (HU), de masteropleiding Klinische Gezondheidswetenschappen en de afstudeerrichting Verplegingswetenschap (UU) aan een stevige kennisinfrastructuur, waarmee een nieuwe generatie verpleegkundigen kan worden opgeleid, die impact hebben op de beroepspraktijk, het onderwijs en onderzoek. Utrecht biedt hiermee een unieke opleidingsplek voor zowel studenten (mbo-hbo-wo) als onderzoekers (promovendi en postdocs) die ambitie hebben om bij te dagen aan het optimaliseren van de zorg aan burgers, cliënten, patiënten en bewoners.
-
Het lectoraat Chronisch Zieken is een van de langstlopende lectoraten van de HU. In 2002 is het opgezet door prof. Mia Duijnstee en prof. Marieke J. Schuurmans onder de naam ‘Verpleegkundige en paramedische zorg voor mensen met chronische aandoeningen’. Het lectoraat heeft een rijke verdienste op het gebied van praktijkgericht onderzoek en kennisontwikkeling op het gebied van zorg voor ouderen met meerdere chronische aandoeningen, en de beroepsontwikkeling van de verpleegkunde. Vanaf de start werkt het lectoraat intensief samen met het Instituut Verpleegkundige Studies.
