Inclusief samenwerken rond mensen met een verstandelijke beperking

Verschillen in positie, status en communicatievaardigheden kunnen goede samenwerking in de ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking in de weg staan. Hoe kan een gelijkwaardige samenwerking tot stand komen in de driehoek van cliënten, begeleiders en belangrijke mensen uit het netwerk van de cliënt? Dat is wat centraal heeft gestaan tijdens dit project.

Doel

In nauwe samenwerking met mensen met een verstandelijke beperking, belangrijke naasten en begeleiders is gewerkt aan producten die de communicatie en samenwerking binnen de zorg verbeteren. Uitgangspunt was vooral de ervaringskennis die betrokkenen inbrachten. 

Resultaten

  • 4 (prototypes van) tools die bijdragen aan (meer) gelijkwaardige communicatie en samenwerking. 3 tools zijn in kleine oplage geproduceerd en beschikbaar. Ben je geïnteresseerd neem dan contact op met Sascha van Gijzel. Van elke tool hebben de betrokken deelnemers een filmpje gemaakt waarin ze toelichting geven over het doel en gebruik van de tool. Klik op de links om de video’s te bekijken.

Team voor Taal (hu.nl)

Rad van Gesprek (hu.nl)

wist je dat? (hu.nl)

Bekend maar niet zichtbaar (hu.nl)

  • Een (digitaal) boekje van de methodiek Steunend Relationeel Handelen (SRH) voor begeleiders zodat deze gebruikt kan worden als een middel voor co-creatie van zorg gericht op kwaliteit van (samen)leven. Klik op de knop hieronder voor een PDF-bestand van het boekje. Het boekje is in kleine oplage gedrukt.
  • Een training die implementatie van producten in onderwijs en praktijk ondersteunt. 
  • Een netwerk van begeleiders, naasten en mensen met een verstandelijke beperking die binnen hun eigen zorgorganisatie en/of regio met behulp van de tools samen meer gelijkwaardige samenwerking demonstreren.
 

Relevantie en impact

Het project heeft concrete methoden en hulpmiddelen ontwikkeld die bijdragen aan dialoog, gedeelde besluitvorming en de vormgeving van ondersteuningsplannen. Deze kennis kan zowel in het onderwijs als de beroepspraktijk gebruikt worden. 
Deelnemers aan het project hebben hun netwerk uitgebreid en verschillende vaardigheden geleerd, zoals het presenteren en demonstreren van een verhaal en het begeleiden van een workshop. Zij zijn binnen hun zorgorganisaties ambassadeurs en rolmodellen.
Daarnaast heeft het project bijgedragen aan kennis over hoe je samen met mensen met mensen met een beperking, hun naasten en begeleiders oplossingen kunt ontwerpen binnen ontwikkelwerkplaatsen. Dit heeft geleidt tot een concept handreiking Inclusief leren samenwerken die in een vervolgproject doorontwikkeld zal worden.

"Cliënten en familieleden hebben veel ervaringskennis. Deze kennis wordt vaak onvoldoende benut in de zorg."

Looptijd

15 december 2020 - 15 april 2024

Aanpak

Binnen twee ontwikkelwerkplaatsen in Utrecht en Amsterdam werkten mensen met een verstandelijke beperking, naasten en begeleiders met ondersteuning van een ontwerper en docentonderzoekers van de Hogeschool Utrecht aan hulpmiddelen die de samenwerking ondersteunen. Samen hebben we de stappen van de ‘dubbele diamant’, een design-thinkingmethode, doorlopen. 

Dubbele diamant

Na een periode van elkaar en elkaars verhaal leren kennen onder meer met behulp van de Cabrio-training zijn we gezamenlijk tot inzichten gekomen. Toen we vast hadden gesteld waar het nou écht om draait hebben we gebrainstormd over ideeën voor oplossingen. Uit al die ideeën zijn per ontwikkelwerkplaats 2 prototypes vormgegeven door betrokken ontwerpers, dus 4 in totaal. 

“Alle deelnemers deelden hun persoonlijke verhaal en door die verschillende perspectieven kregen we inzicht over waar het aan schort binnen de samenwerking en in de communicatie. Dingen als ‘doe wat je zegt en zeg wat je doet’ of ‘neem de tijd voor mij’ en ‘noem me bij mijn naam’ kwamen aan bod. Er ontstond door die openheid meer begrip voor elkaar. Daarmee creëerden we een ‘veilige bubble’ waarin we elkaar steeds beter leerden kennen en samen tot de kern konden komen.”- Ontwerper, lees verder

In de tijdlijn (zie link hieronder) is gevisualiseerd welke stappen en fasen de ontwikkelwerkplaatsen hebben doorlopen.

Het project in beeld

Betrokken HU-onderzoekers

Samenwerking met kennispartners

Naast onderstaande partners werken we samen met de LFB- STERKplaats op de HU, waarin studenten met een verstandelijke beperking een opleiding tot ervaringsdeskundige volgen. 

Wil je samenwerken of heb je een vraag?

Sascha van Gijzel | Onderzoeker | Participatie Zorg en Ondersteuning

Sascha van Gijzel

  • Onderzoeker
  • Lectoraat: Participatie Zorg en Ondersteuning