Ondernemerschap in de Logopediesector: inzichten en uitdagingen met de Kleinbedrijf Index Logopedie

De Nederlandse gezondheidszorg ondergaat naar verwachting door het recent afgesloten Integraal Zorg Akkoord een grote transitie. Zowel vakinhoudelijk als bedrijfsmatig moeten zorgondernemers, waaronder logopediepraktijken innoveren. Echter, ontbreekt het aan inzicht of zorgondernemers deze transitie binnen de huidige gereguleerde gezondheidzorgmarkt kunnen waarmaken. Realistische beslissingen op basis van data zijn nodig. De KB Index Logopedie geeft hier voor deze sector inzichten in.

“De belangrijkste uitkomst van KB Index Logopedie is dat logopediepraktijken het goed doen, maar er ook zorgen zijn”, vertelt senior onderzoeker Rutger IJntema van het lectoraat Financieel-Economische Innovatie. “Ze presteren over het algemeen beter dan mkbers in andere sectoren. Tegelijk hebben ze een laag ondernemersvertrouwen en vinden ze het moeilijk om medewerkers te vinden in een tijd van personeelstekorten.”

Logopediepraktijken zijn zeer positief over de door hen geleverde kwaliteit van behandelaanbod, verscheidenheid in behandelaanbod en patiënttevredenheid. Het grootste deel van de praktijken kan hun rekeningen op tijd betalen (84%) ten opzichte van andere mbk’ers (64%). Ook hebben zij momenteel voldoende middelen om de praktijk draaiende te houden (93%), ten opzichten van andere mkb’ers (71%). Logopediepraktijken zijn ook vaker in staat te voldoen aan hun lange termijn financiële verplichtingen (51%) ten opzichte van andere mkb’ers (30%). Slechts 4% van de logopedie-eigenaren geeft aan komend halfjaar te moeten sluiten.

Ondanks dit positieve beeld ligt er (te) veel druk op praktijkeigenaren van logopediepraktijken. Praktijken hebben in vergelijking met andere mkb’ers een relatief laag vertrouwen en zijn onzeker of ze het komende kwartaal hun rekeningen op tijd kunnen betalen. Daarbij verwachten ze net als andere mkb’ers komende tijd veel minder te investeren in innovatie en vinden ze het moeilijk om medewerkers te vinden. Ook valt op dat ze erg hoge personeelstekorten hebben (56%) ten opzichte van andere mkbers (14%) en is er sprake van een relatief hoog ziekteverzuim (21%). De groep is ook stressgevoeliger dan andere mkbers.

Dat er minder ruimte wordt gemaakt voor innovatie is een zorgelijke ontwikkeling. “Om ook in de toekomst aan de hooggespannen verwachtingen te voldoen zullen praktijken moeten investeren in, personeel en materialen. Hiervoor is geld nodig, maar ook vertrouwen en investeringsbereidheid,” vertelt IJntema. Dat vertrouwen ontbreekt momenteel.

Grote stressfactoren bij logopedisten zijn de lange wachtlijsten en het personeelstekort. Juist hierop gaat het HU lectoraat Logopedie: Participatie door Communicatie binnenkort onderzoek doen in een nieuw project om te komen tot oplossingen die stress bij 1e lijns logopediepraktijken kan verminderen. Dit project valt goed binnen één van de onderzoekslijnen van het lectoraat dat zich richt op het verbeteren van interpersoonlijke zorg. Daaronder valt ook de zorg die logopediepraktijken bieden.

Op dit moment wordt door de beroepsgroep vooral data over patiënten, behandeleffecten en – kwaliteit verzameld, maar nauwelijks over bedrijfsmatige aspecten. Het CBS verzamelt data van bedrijven vanaf 5 medewerkers. Echter, ongeveer 60% van de eerstelijns logopediepraktijken heeft minder dan 5 medewerkers in dienst. De Kleinbedrijf Index Logopedie verzamelt, analyseert en rapporteert hoe het gaat met praktijken in de logopediesector vanuit een zorgondernemers perspectief. Deze praktijken zijn voor meer dan 95% kleinbedrijven (<50 medewerkers). Daarbij is in deze KB Index een vergelijking gemaakt tussen de logopedie-sector en het overige kleinbedrijf in Nederland. 

Binnen de KB Logopedie is de HU is betrokken bij het opstellen van de wetenschappelijke standaarden en de uitvraag, analyse en rapportage. Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie en Hogeschool Utrecht zijn de initiatiefnemers. Beroepsinhoudelijke verenigingen en vertegenwoordigende partijen ondersteunen de KB Index. Het is onze intentie ook andere eerstelijns zorgondernemers zoals huisartsen en huidtherapeuten mee te nemen in de Index. De Index kan het beste worden ingezet voor belangenbehartiging van de betreffende beroepsgroepen en de eerstelijns zorgondernemer in het algemeen.

Meer weten?
Download de 1^e Kleinbedrijf Index Logopedie - kwartaal 2 2023. Heb je vragen? Neem contact op met Rutger IJntema, senior onderzoeker lectoraat Financieel-Economische Innovatie via rutger.ijntema@hu.nl.