Onderzoek HU naar effectieve professionaliseringsmethode voor docenten in het mbo
Studenten leren in hun beroepsopleiding op het mbo van veel verschillende opleiders met verschillende expertises. Ze doen beroepsgerichte kennis op die hen klaarstoomt voor de dynamische beroepspraktijk. De dynamische beroepspraktijk vraagt om dynamisch onderwijs op maat, ook in het mbo. De docentprofessionaliseringsmethode Lesson Study lijkt een effectieve manier om docenten hiervoor bij te scholen. In het mbo wordt deze methode echter nog weinig gebruikt. Anne Khaled, onderzoeker bij Hogeschool Utrecht, onderzoekt hoe dit anders kan.
Een veranderende beroepspraktijk vraagt om onderwijs op maat voor studenten, ook in het mbo. In het innovatieproject Lesson Study for Vocational Education & Training (LS4VET) werken Anne Khaled, onderzoeker bij het lectoraat Beroepsonderwijs en Marloes van der Meer, docent bij de lerarenopleidingen van de HU, samen met drie hogescholen uit andere Europese landen aan een aanpak voor Lesson Study in het mbo. Lesson Study is een professionaliseringsmodel voor docenten. Anne Khaled: “Bij de methodiek Lesson Study leren docenten van elkaar door samen lessen te ontwerpen en te verbeteren. Eén docent probeert de les uit, de andere docenten observeren de studenten tijdens de les. Tijdens de nabespreking analyseren ze wat goed ging en wat nog beter kan. Zo wordt er gecheckt in hoeverre de les het leren van studenten daadwerkelijk bevordert en stimuleert de methodiek een reflectieve houding bij docenten, met als doel de onderwijskwaliteit te verbeteren.”
Over grenzen gaan en kennis delen
“Lesson Study wordt in het basis- en voortgezet onderwijs al veel gebruikt. Docenten van dezelfde en verschillende vakken leren daar samen én van elkaar. Ze overleggen over het leren van de leerling. In het mbo wordt dit gesprek nog te weinig gevoerd en in zowel Nederland als andere landen zetten mbo’s Lesson Study nauwelijks in”, stelt Anne Khaled. “Veel opleiders verzorgen parttime onderwijs en werken deels in het werkveld. Ze hebben enorm veel kennis in huis over de beroepspraktijk. Met Lesson Study specifiek voor het mbo willen we opleiders, collega’s uit het werkveld en collega’s van andere mbo-instellingen stimuleren om elkaar op te zoeken. Ze kunnen hun expertises combineren en van elkaar leren over het leren van studenten.”
Vakdidactiek en pedagogiek
“De kennisontwikkeling tussen onderwijs en beroepspraktijk kan bijvoorbeeld gaan over het aanleren van een specifiek werkproces. Maar het kan ook gaan over de ontwikkeling van competenties op het gebied van zelfregulatie en probleem oplossen. Het belangrijkste is dat het Lesson Study team gezamenlijk het vraagstuk formuleert en onderzoekt. Marloes en ik zijn samen trekker geweest van de ontwikkeling van het Lesson Study model voor het mbo, deze is nu af. Daarbij werken we samen met het practoraat Docentprofessionalisering van Stichting Landstede. Een aantal mbo-docenten gaat in de volgende fase een online cursus volgen die we ontwikkelen om hen wegwijs te maken in Lesson Study: wat is het, welke competenties zijn ervoor nodig, enzovoorts. Ook maken we een toolkit. Een groep opleiders van Landstede zal deze testen in een pilot-uitvoering van een Lesson Study cyclus. Op basis van al deze ervaringen ontwikkelen we ook een e-book om te helpen bij de inzet van Lesson Study in het mbo.”
Over het onderzoek
Het project LS4VET wordt uitgevoerd in samenwerking met hogeronderwijsinstellingen in Oostenrijk, Hongarije en Malta. Ze hebben een Erasmus+ subsidie gekregen voor tot in ieder geval augustus 2023.