Communicatietraining professionals verbetert zorg voor patiënten met afasie

In Nederland hebben naar schatting 30.000 mensen afasie. Jaarlijks komen daar ongeveer 9.000 mensen bij (bron: AfasieNet). “Na een beroerte krijgen mensen met een heel palet aan behandelaars te maken. Van de fysio- en ergotherapeut tot de maatschappelijk werker. Voor mensen met afasie is het door de taalstoornis lastig om goed met hun behandelaars te communiceren. Ze kunnen niet goed aangeven hoe het met ze gaat, welke doelen ze willen bereiken en of ze tegen bepaalde zaken aanlopen. Uit eerder onderzoek blijkt dat deze patiënten hogere zorgkosten hebben en minder tevreden zijn over de zorg. Dit moet beter”, vertelt Maren van Rijssen, promovendus bij het lectoraat Logopedie: Participatie door communicatie.

“In Nederland bieden we patiëntgerichte zorg. Een belangrijk element hiervan is dat de patiënt meebeslist over de zorg die wordt geboden. Voor mensen met afasie is dit een enorm obstakel. Er ligt voor de omgeving van deze personen een belangrijke rol, zoals de zorgprofessional die de behandeling uitvoert. Een Communicatie Partner Training of CPT kan zorgprofessionals helpen door ze te trainen in hun communicatie met mensen met afasie. Uit vooronderzoek bleek dat er voor de Nederlandse en Belgische context nog geen CPT bestond. Die ben ik gaan ontwikkelen. Ik ben begonnen met zorgverleners, patiënten met afasie en hun naasten interviewen over hun behoeften en wensen voor een dergelijke interventie.” 

“Vanuit die interviews hebben we samen met docenten en logopedisten in het eerste jaar CommuniCare ontwikkeld, een CPT dat zorgprofessionals ondersteunt in hun communicatie met mensen met afasie. Hierin oefenen zorgprofessionals om gesprekstechnieken te gebruiken met aandacht voor mimiek en gebaren en ontwikkelen ze communicatiehulpmiddelen voor gesprekken die ze vaak voeren met patiënten. Ook krijgen ze coaching on the job door logopedisten. Zij zijn immers de expert als het gaan om taalstoornissen en communicatie. Het laatste trainingselement is gesprekken tussen logopedisten, met teamleiders en zorgmanagers. Het is belangrijk om binnen de gehele zorginstelling draagvlak te vinden voor de training, zowel organisatorisch als financieel.”

Een volgende stap in het onderzoek was het grondig evalueren van de ontwikkelde interventie om zo de kans op succesvolle implementatie te vergroten. “Belangrijk in de evaluatie van de interventie was het vaststellen van de werkende mechanismen van de verschillende elementen. Waarom laten ze bepaalde uitkomsten zien en hoe werken de elementen in de praktijk? Voor veel zorgprofessionals is bewustwording van het belang van effectief communiceren een eyeopener geweest. Zo kwam een fysiotherapeut tijdens de evaluatie tot de conclusie dat afasie eigenlijk elke behandeling bemoeilijkt. Deze bewustwording helpt bij het creëren van draagvlak onder de zorgverleners. Ook heb ik gekeken welke barrières er zijn bij de implementatie van deze training binnen zorginstellingen. Zo zijn we erachter gekomen dat veel oefenen een belangrijke voorwaarde is om zorgverleners het vertrouwen te geven dat ze dit kunnen.”

“Ik ben er trots op dat we nu een Nederlandse Communicatie Partner Training hebben die mensen met afasie gaat helpen om betere en passende zorg te krijgen. Om dit verder te brengen, hebben we binnen het lectoraat een onderzoek aangevraagd met als doel zorgteams te leren hoe ze CommuniCare kunnen implementeren, in zowel Nederland als Vlaanderen”, sluit Van Rijssen af.