Studentenonderzoeken helpen bouwlogistiek verbeteren

“Leveringen van materialen op de bouw zijn regelmatig te laat of juist te vroeg. Vaak bestelt elke onderaannemer op de bouwplaats zijn eigen materialen zonder met andere partijen af te stemmen”, vertelt Martin van Dijkhuizen, docent bij de opleiding Built Environment en onderzoeker bij het lectoraat Building Future Cities. “Het gevolg is een veelheid aan kleine leveringen. Of er wordt juist teveel, te weinig of het verkeerde materiaal geleverd.”

Dit resulteert in onnodige vervoersbewegingen, vertragingen in het bouwproces, een lage productiviteit op de bouwplaats en onnodig veel afval. En dat zorgt weer voor hoge kosten van het bouwproject, terwijl de bouwsector te maken heeft met lage winstmarges van één tot twee procent. Een beter bouwproces kan volgens het Platform Logistiek in de Bouw leiden tot een vermindering van 40 procent aan vervoersbewegingen en 35 procent aan CO₂- en fijnstofuitstoot. Uiteindelijk kan de optimalisatie van een bouwlogistiek proces leiden tot een kostenbesparing van 1 tot 5 procent.

Van Dijkhuizen: “In de bouw geldt: eerst zien en dan geloven. Bedrijven kunnen door de lage winstmarges niet zomaar veel geld investeren in innovaties waarvan ze nog niet zeker zijn of ze werken. Het is daarom van belang dat we aantonen dat innovaties op het gebied van bouwlogistiek ook echt geld opleveren.” Hogeschool Utrecht werkt daarom samen met TNO, Hogeschool Rotterdam, TU Delft, Hogeschool van Amsterdam en bouwbedrijven om het bouwlogistieke proces stap voor stap te verbeteren en het nut van innovaties aan te tonen.

De bouwbedrijven Dura Vermeer en Boele van Eesteren hebben hun projecten naast Utrecht CS, het Noordgebouw, Voorzetgebouw en Paviljoen ter beschikking gesteld als proeftuin. Onderzoekers en studenten van Hogeschool Utrecht denken hier met het projectteam mee over bouwlogistieke innovaties en hoe de winst hiervan gemeten kan worden. “Met het bewijs in handen stimuleren we alle bedrijven in de bouwbranche om hun bouwlogistieke proces te verbeteren.”

Arjen de Feijter is projectmanager Bouwlogistiek bij Dura Vermeer materieelservice en opdrachtgever voor studenten. “We maken gebruik van een logistieke hub voor het Noordgebouw: een locatie waar bouwmaterialen worden verzameld en herverdeeld. Van daaruit rijden volle vrachtwagens naar de bouwplaats. Maakt het bijvoorbeeld uit in kosten en CO₂-uitstoot of deze hub aan de rand van Utrecht staat of in Almere?” Ook onderzoeken de studenten wat de optimale routes zijn voor vrachtwagens en of het uitmaakt als de vrachtwagens van de busbanen gebruik mogen maken. Andere onderwerpen van onderzoek: het optimaliseren van de bouwlift, de bouwkraan en het bijhouden van de planning.

Er worden drie stappen gezet in het project om tot concrete resultaten voor bedrijven te komen: bepalen welke innovaties worden toegepast, meten van de prestaties en conclusies trekken uit die metingen. De eerste stap is nu afgerond. Het project had volgens De Feijter wel een leercurve. “De studenten mogen hun aannames meer toetsen in de praktijk, daarmee voorkom je dubbel werk. Daarnaast moeten ze ervoor waken dat ze het onderzoek te groot maken en waardoor concrete resultaten uitblijven. Maar deze jonge professionals zijn natuurlijk nog geen volleerde innovators en zijn hier om te leren.”
Al met al is Arjen de Feijter positief over de samenwerking met Hogeschool Utrecht: “Doordat de studenten vragen stellen aan het projectteam, prikkelen zij het projectteam en onze medewerkers krijgen door de onderzoeken de bevestiging dat ze op de goede weg zijn.”