Ruim helft kleine ondernemers heeft loon onder bijstandsniveau

Van de ondernemers die participeerden in het onderzoek geeft 54 procent aan over onvoldoende financiële middelen te beschikken om het bedrijf te continueren, dit ondanks de vooruitzichten op versoepelingen van de coronamaatregelen. Lector Lex van Teeffelen, vanuit Hogeschool Utrecht betrokken bij het onderzoek: “Met de haven in zicht dreigt er toch nog veel mis te gaan. Niet dat we een grote toename van het aantal faillissementen verwachten, maar wel van het aantal bedrijfsbeëindigingen. Van mensen die dus die geen toekomst meer in hun onderneming zien of het gewoon te zwaar vinden worden.”

De zorgen zijn het hoogst in de horeca, (detail)handel en zorg. Daar liggen de lonen significant lager dan in andere sectoren en is het stressniveau het hoogst. Van de horecabedrijven zegt 76 procent niet meer aan alle betalingsverplichtingen te kunnen voldoen. De technische beroepsbeoefenaren en de zakelijke dienstverlening staan er relatief gezien het beste voor. Hiervan heeft 'maar' veertig procent onvoldoende middelen om het bedrijf voort te zetten.

Door de financiële zorgen kunnen ondernemers minder tijd en geld besteden aan innovatie. "Starters verliezen in vergelijking met het vorige kwartaal hun innovatievoorsprong. Hoe dan ook zijn starters kwetsbaarder dan gevestigde ondernemers. Ook ondernemers zonder personeel staan er aanzienlijk slechter voor dan ondernemers met personeel", aldus het onderzoek.

Lichtpuntje uit het onderzoek is de groei in het ondernemersvertrouwen - van negatief naar neutraal. "Dit is passend gezien de plannen die er liggen voor het stapsgewijs openen van de samenleving. Daarnaast is de omzetindex omhooggegaan en nemen de nettomarges significant toe. Die trekken met name aan in de zakelijke dienstverlening, (detail)handel en bij technische beroepsbeoefenaren”, stelt het onderzoeksrapport.

Desondanks roept het rapport in haar aanbevelingen op tot overheidsingrijpen: “De ondernemerslonen, investeringen, de liquiditeit en het weerstandsvermogen staan op een schrikbarend laag peil (…). Directe inkomenssteun en risicokapitaal – bijvoorbeeld achtergestelde leningen – lijken nodig om een forse toename in bedrijfsbeëindigingen, faillissementen en privé-schuldsaneringen te voorkomen. Een ruimhartige TOZO-ronde zonder partner- en voordeurs- en partnertoets ligt voor de hand.” De onderzoekers adviseren nog voor de zomer met aanvullende maatregelen te komen. 

“Het gaat hier niet om normaal ondernemersrisico”, aldus Lex van Teeffelen, “maar om een door de overheid gesommeerde sluiting van hele branches. Neem een voorbeeld aan Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Men maakt daar, als ik de IMF-cijfers mag geloven, naar rato 2,5 tot 4 keer meer budget voor vrij.” 

Kleinbedrijf Indexcijfers eerste kwartaal 2021 - onderzoekspublicatie en flippingbook