Mario Veen: “Klimaatadaptatie moet structureel geïntegreerd in het onderwijs”

Mario Veen houdt zich bij het lectoraat Sociale Interactie in de Publieke Ruimte bezig met verschillende onderzoeken, onder andere naar de weerbaarheid tegen klimaatdesinformatie. “We kijken naar wat er in de literatuur al over bekend is. Maar we doen ook actieonderzoek door middel van gesprekken met klimaatontkenners: hoe redeneren zij? Ook interviewen we mensen die te maken krijgen met klimaatdesinformatie, zoals zorgprofessionals. We ontwikkelen tools die professionals in de praktijk ondersteunen en geven workshops en trainingen.”

Naast het vergroten van weerbaarheid tegen klimaatdesinformatie maakt Veen zich ook hard voor meer aandacht voor klimaatadaptatie in onderwijs aan studenten. Gezien de rol die klimaatadaptatie zal spelen in hun werkende leven, zouden we klimaatadaptatie een belangrijke plek moeten geven in de curricula van beroepsopleidingen. Volgens Veen zijn er genoeg handvatten, zoals de Nationale klimaatadaptatiestrategie (NAS): een rijksbrede strategie om te bepalen hoe Nederland zich kan aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering. Veen: “Die NAS vertaalt klimaatwetenschappelijke kennis naar concrete effecten, zoals hogere temperaturen, extreme neerslag en droogte. Scenario’s bepalen wat sectoren moeten doen om de schade zo veel mogelijk te beperken. Ik verbaas me erover dat het onderwijs momenteel niets met de NAS doet. Klimaatadaptatie is wellicht het belangrijkste onderwerp waarmee ik me tijdens lezingen en conferenties bezighoud: het is urgent om nu maatregelen te treffen voor gevolgen die we waarschijnlijk pas over vijftig jaar gaan merken.”

Klimaatverandering en ecologische crises zouden in alle onderwijsprogramma’s verweven moeten zijn, volgens Veen. “Het is cruciaal dat studenten van uiteenlopende disciplines basiskennis over klimaatverandering opdoen, zodat zij deze kennis kunnen vertalen naar hun eigen vakgebied. Dat gebeurt nu te weinig: studenten worden onvoldoende voorbereid op de realiteit van klimaatverandering en de rol ervan in hun toekomstige werk. Dat is zorgwekkend. Er is actie nodig om klimaatadaptatie structureel te integreren in het onderwijs en zo desinformatie tegen te gaan. De NAS is een goed initiatief; het is aan ons deze te vertalen naar het onderwijs. De studenten van nu zijn immers degenen die deze strategie straks moeten uitvoeren: wijken klimaatbestendig inrichten, treinen rijdend houden tijdens hittegolven, de juiste bedrijfsaanpassingen doen.”

“Er zou een breed onderwijsprogramma rond klimaatadaptatie moeten komen, dat recht doet aan de driehoek onderwijs, onderzoek en beroepspraktijk. Dat moet toegepast worden in alle opleidingen en in samenwerking met bedrijven, zodat een betere wisselwerking ontstaat. Zo versnellen we het bewustzijn en de toepassing van noodzakelijke verandering. Mijn lopende onderzoek naar klimaatdesinformatie is relevant, maar voor mij is de belangrijkste boodschap dat er meer gedaan moet worden aan klimaatadaptatie op hogescholen. Dat is mijn focus voor de komende jaren. Het onderwijs moet bijdragen aan een maatschappelijke kanteling die hard nodig is. Het is vijf voor twaalf: als we nu niets doen, komen we over twintig jaar in onherstelbare problemen.”

Mario Veen
Dr. Mario Veen is hoofddocent en onderzoeker voor het Lectoraat Sociale Interactie in de Publieke Ruimte aan Hogeschool Utrecht (HU). Hij onderzoekt hoe sociale interacties over de klimaatcrisis en ecologische crisis constructief en realistisch kunnen zijn, en welke rol professionals daarin kunnen spelen. Als interdisciplinair filosoof kijkt hij hoe we klimaatgesprekken met handelingsperspectief kunnen stimuleren en de maatschappelijke weerbaarheid tegen klimaatdesinformatie kunnen vergroten.

Een uitgebreider versie van dit artikel verscheen eerder bij Publinova.nl