Student bedenkt gen-techniek voor beter herstel na herseninfarct

Menselijke cellen bevatten allemaal dezelfde genen, maar lang niet alle genen in die cellen zijn actief: In de ene cel komen genen tot expressie die de cel tot een zenuwcel maken; in een spiercel zijn die genen ‘stil’ en zijn weer hele andere genen actief. Een paar jaar geleden ontdekten Amerikaanse wetenschappers hoe je genen ‘aan’ en ‘uit’ kunt zetten. Dat je met deze ontwikkeling in de toekomst misschien defecte genen uit kunt zetten in plaats van ze te verwijderen (bijvoorbeeld in het geval van kanker), was snel bedacht. Maar Kielen Zuurbier werkt aan een andere invalshoek: juist genen van onbeschadigde cellen aanzetten. Zuurbier: “In mijn onderzoek is het idee om een specifiek gen aan te zetten: dit gen is een groeifactor voor onze hersenen en het aanzetten van dit gen heeft de potentie om herstel te bevorderen van herseninfarct-patiënten. Dit is tot nu toe alleen getest op muizen, dus het is nog de vraag of het ook toepasbaar is op mensen.”

Toen Zuurbier aan zijn onderzoek startte, waren er twee manieren bekend om genen ‘aan’ en ‘uit’ te zetten: door een chemisch middel te injecteren en door licht te gebruiken. Licht geeft enorme precisie maar licht kan niet overal komen: hersenen kun je niet op die manier behandelen, omdat het schedelbot ervoor zit. Een chemisch middel kan daar wél komen maar kan veel bijwerkingen geven omdat het ook eiwitten en mitochondriën beïnvloedt. Kielen bedacht een oplossing: het injecteren van een licht-producerend middel.

Ivo Tiebosch, docent en begeleider tijdens Zuurbiers afstuderen: “Kielen heeft ons letterlijk overrompelt met zijn project, dat hij uitvoerde aan UT Southwestern. Hij heeft zijn creativiteit getoond door te opperen dat cellen ook zelf lichtgevend gemaakt kunnen worden. Dit is niet alleen een gewaagd idee gebleken: Kielen heeft de ruimte gekregen en genomen om dit zelf tot een proof of concept te brengen en dit staat nu aan de basis van een groot, nieuw onderzoeksproject.”

Met zijn onderzoek werd Zuurbier genomineerd voor de KNCV Gouden Spatel: de scriptieprijs van de grootste chemie-vakvereniging van Nederland. Kielen Zuurbier is nu Graduate Student aan UT Southwestern Medical Center, van de University of Texas in Dallas – Amerika.

Meer over de opleiding Life Sciences.