Eerste stappen gezet voor een multidisciplinaire aanpak van acnezorg

“Ik ben ooit begonnen als schoonheidsspecialist en daarna als huidtherapeut. Vanuit die praktijkervaring viel het mij op dat ondanks het ruime aanbod aan behandelingen, zorgverleners maar ook de ruime keuze aan vrij verkrijgbare huidverzorgingsproducten, het niet altijd duidelijk is voor mensen met acne welke zorg zij nodig hebben om van hun acneklachten af te komen. Met mijn onderzoek probeerden we daarom te achterhalen wat de meest optimale zorg voor mensen met acne is”, vertelt de Vries, onderzoeker bij het lectoraat Innovatie van Zorgprocessen in de Farmacie.

In haar onderzoek kwam de Vries er al snel achter dat er veel verschillende routes, ook wel zorgpaden genoemd, binnen de Nederlandse acnezorg te onderscheiden zijn. Zonder enige structuur. “Versnipperde zorg kan er toe leiden dat mensen soms jarenlang op zoek zijn naar de juiste behandeling voor hun acneklachten. En we moeten niet onderschatten dat acne niet alleen fysieke klachten me zich meebrengt, zoals littekens, maar ook op psychosociaal vlak een flinke weerslag kan hebben. Een effectieve en efficiënte benadering van de behandeling is daarom juist zo belangrijk”, stelt de Vries. Ook leken mensen met acne niet altijd de juiste zorg op de juiste plek te ontvangen. "We vonden dat ernstige vormen van acne, die wellicht het beste geholpen kunnen worden met medicatie, niet altijd door een arts werden behandeld. En mensen met lichte vormen van acne soms bij een dure tweedelijns dermatoloog onder behandeling waren, terwijl zij wellicht ook goed geholpen konden worden in de eerstelijnszorg.”

Ook heeft de Vries gekeken naar de kwaliteit van zorg en tevredenheid van de patiënt. “Patiënten waren over het algemeen erg positief over de zorg die door de onderzochte zorgverleners werd geleverd. Men is het meest tevreden met het effect van de behandeling van een dermatoloog. De huidtherapeut werd door mensen met acne het beste gewaardeerd op de onderdelen contact, het behandelplan en de zorgfaciliteiten. Ook onderzochten we de kwaliteit van leven bij mensen met acne, waarbij we aantoonden dat de kwaliteit van leven leek te verbeteren na het krijgen van professionele zorg.”

Niet alleen de patiënt heeft weinig zicht op het aanbod binnen de acnezorg. Ook de zorgverleners lijken elkaar niet altijd te vinden. De Vries: “In een kwalitatief onderzoek waarin we zorgverleners, de dermatoloog, huisarts, huidtherapeut en schoonheidsspecialist, interviewden blijkt ook dat zij niet altijd tijdig naar elkaar doorverwijzen. Dit heeft te maken met het feit dat zorgverleners soms onbekend zijn met het werk van andere zorgdisciplines. Er wordt nog veel op eilandjes gewerkt en er is weinig kennis van elkaars toegevoegde waarde.” 

Hoe nu verder? “Uit het onderzoek blijkt dat zorgverleners open staan voor een multidisciplinaire samenwerking. Met dat uitgangspunt hebben we een schema ontwikkeld dat hulpverleners kan ondersteunen in het doorverwijzen en samenwerken op basis van het type acne. Bijvoorbeeld dat zorgverleners wordt aangeraden om acne als medische huidaandoening te benaderen in plaats van cosmetisch. Dit betekent dat de behandelingen die zij uitvoeren goed zijn onderzocht en waarvan wetenschappelijk is bewezen dat ze werken.”

Daarnaast is er aandacht voor de bewustwording van de grenzen binnen het eigen zorgaanbod. “Door acne vaker te meten kun je zien of een behandeling werkt maar ook of iemand met acne beter naar een andere zorgverlener doorgestuurd kan worden. Wanneer dit met patiënt gerapporteerde vragenlijsten gebeurt, kunnen zorgverleners direct in kaart brengen wat de wensen en behoeften van mensen met acne zijn. Zo kan de zorg beter op de patiënt worden afgestemd.”

“Tijdens mijn onderzoek merkte ik dat er steeds meer animo is om de acnezorg beter te borgen. Met het ontwikkelde schema met opties voor doorverwijzen en samenwerken in combinatie met de herziene dermatologie richtlijn voor acne ligt er een mooie basis om hier verder aan te werken en de mogelijkheden tot vervolgonderzoek te verkennen”, sluit de Vries af. 

Femke de Vries deed haar promotieonderzoek in samenwerking met het Radboud Universitair Medisch Centrum.