Nieuw startend onderzoek naar online gesprekken rond wildlife comeback in Nederland

wolf
In het online publieke debat is regelmatig sprake van misinformatie, nepnieuws en complottheorieën wat leidt tot minder vertrouwen in de overheid. Communicatieprofessionals van publieke organisaties zien dit wantrouwen terug op allerlei beleidsterreinen en zijn op zoek naar handvatten om hier mee om te gaan. Begin september startte Anne Kessels daarom met haar promotieonderzoek, waarin ze een discursief psychologisch onderzoek gaat uitvoeren naar online, gepolariseerde gesprekken over wildlife comeback in Nederland.

Vertrouwen in de overheid heeft de laatste jaren in de maatschappij een deuk opgelopen. Dit komt onder andere door het coronabeleid, maar ook zaken zoals de toeslagenaffaire, problematiek rondom vluchtelingen en stikstof hebben hieraan bijgedragen. Veel van deze onderwerpen worden in de anonimiteit van online platformen bediscussieerd. ‘Dat leidt vaak tot wantrouwen, groeiende polarisatie en groepsvorming’, aldus Kessels. ‘In gesprek met onder andere Staatsbosbeheer bleek dit ook te spelen rondom wildlife comeback. Denk hierbij aan discussies rondom de rol van de wolf in Nederland. Ook merkt Staatsbosbeheer bij andere onderwerpen een groeiend wantrouwen, zoals het kappen van bomen op de Schoorlse duinen, voor het verstuiven van zand ten behoeve van de biodiversiteit.’ 

Het onderzoek

‘Om te bekijken wat er nu speelt in online gesprekken rond dit onderwerp ben ik mijn promotieonderzoek gestart. Daarbij onderzoek ik bijvoorbeeld op Twitter en in Facebookgroepen welke psychologische aspecten, zoals emoties en identiteiten, relevant worden gemaakt in deze online gesprekken over wildlife comeback. Ook ga ik gesprekken van focusgroepen analyseren waarbij ik ook inzichten hoop te verkrijgen over de stille middengroep,’ aldus Kessels. 

Om deze gesprekken te kunnen duiden wordt gebruik gemaakt van een methode die discursieve psychologie heet. Hierbij analyseer je gesprekken, waarbij je ervanuit gaat dat taal niet neutraal is en dat taal wordt gebruikt om werkelijkheden te construeren. Binnen het lectoraat Communicatie in Digitale Transitie is dit één van de gebieden waar veel kennis over is.

‘Uiteindelijk hoop ik dat inzichten uit mijn onderzoek leiden tot een training voor communicatieprofessionals, zodat zij handvatten krijgen bij het (online) communiceren rondom wildlife comeback en mogelijk ook andere onderwerpen. Hopelijk kan daarmee de intensiteit van discussies voorkomen en gede-escaleerd worden, voordat ze uitgroeien tot landelijke hot topics zoals het stikstofdebat.’ besluit Kessels. 

Betrokkenen bij het onderzoek

Het onderzoek wordt onder begeleiding van lector Annette Klarenbeek en senior onderzoeker Petra Sneijder uit het lectoraat Communicatie in Digitale Transitie en hoogleraar Liesbeth Bakker van Wageningen Universiteit uitgevoerd. Ook werkt Anne Kessels samen met het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten.

Meer weten over het onderzoek?

Neem contact op met Anne Kessels via anne.kessels@hu.nl.

Deel dit artikel