Symposium - De toekomst van ons water

– Jan Hofman (Bath University)

Waterveiligheid (water security) vormt de kern van onze samenleving en is een belangrijk element voor het creëren van welvaart en welzijn. Het is verbonden met veel sectoren die water als bron gebruiken. Het gaat over het beheren van te veel, te weinig en te vervuild water. Waterveiligheid gaat ook over het toenemende belang van duurzaam beheer van waterbronnen, drinkwater en menselijk welzijn en de bescherming van mensenlevens en eigendommen tegen watergerelateerde rampen. Over de gezondheid van ecosystemen en economische ontwikkeling. Waterveiligheid en het slim inbedden van water in de samenleving – waarin de werkelijke waarde van water wordt erkend en water daarom wordt beheerd op een zodanige maner dat vervuiling wordt voorkomen en water op een efficiënte manier wordt gebruikt – zijn belangrijke voorwaarden voor het bereiken van de “sustainable development goals” (SDGs). Maar waterveiligheid is ook een complex concept dat zich in verschillende dimensies en op verschillende schaalniveaus manifesteert. Kwantitatieve beoordeling is een cruciale stap voor het verbeteren van de waterveiligheid en het verwezenlijken van de SDGs. Deze beoordeling kan beleidsmakers en professionals helpen bij het prioriteren, ontwikkelen en kiezen van de acties die leiden tot een duurzame samenleving waarin water centraal staat. Tijdens de presentatie onderzoekt Jan Hofman het concept en worden manieren besproken om de waterveiligheid op verschillende schaalniveaus te beoordelen of te meten.

– Peter van Thienen (KWR)

Er zijn redenen om optimistisch te zijn over onze toekomst, zoals de constatering dat we over de technologie beschikken om onze leefwijze te verduurzamen en de enorme groei van schone energieopwekking in de wereld. Er zijn ook redenen om pessimistisch te zijn, zoals het uitblijven van een daling van de mondiale uitstoot van broeikasgassen en een flinke toename in extreem weer overal ter wereld. Er zijn bovendien redenen om rekening te houden met klimaatverandering die nog sneller en/of heftiger is dan we nu aannemen, zoals brede onzekerheid in de voorspellingen en mogelijke activering van (cascades van) klimaatkantelpunten, in ontoereikende mate in klimaatmodellen opgenomen. Ook de consequenties hiervan voor de mensheid zijn mede daarom mogelijk verreikender dan we nu voorzien. (Hoe) moet de drinkwatersector, die gewend is om lang vooruit te plannen en infrastructuur te bouwen voor vele decennia, zichzelf opnieuw uitvinden in deze poel van diepe onzekerheid? (Hoe) houd je rekening met en bereid je je voor op extreme klimaatverandering? 

– Ciska Schets & Jesse Limaheluw (RIVM) 

Ons klimaat verandert. De gemiddelde temperatuur stijgt, zomers worden warmer en droger en weersextremen zoals hittegolven of extreme regenbuien komen steeds vaker voor. Dit beïnvloedt op verschillende manieren het risico van wateroverdraagbare infectieziekten. Veel wateroverdraagbare ziekteverwekkers zijn klimaatgevoelig. Dit betekent dat het weer invloed heeft op hun aanwezigheid in het water. Veranderde klimaatfactoren, zoals temperatuur, uv-straling en neerslag, kunnen ervoor zorgen dat ziekteverwekkers sneller afsterven, of juist beter overleven of in aantal toenemen.

In onze steden worden klimaatadaptatiemaatregelen genomen. Deze maatregelen kunnen ook het risico van wateroverdraagbare ziekteverwekkers beïnvloeden. Wadi’s of waterpleinen voor tijdelijke waterberging kunnen bijvoorbeeld een risico vormen als mensen het opgevangen water gebruiken voor recreatie, terwijl het microbiologisch verontreinigd is. Cisca Schets praat je in deze sessie bij over klimaatverandering en wateroverdraagbare infectieziekten en laat je onderzoeken hoe je de risico’s in de stad kunt beperken.

- Onno Kramer en Hadi Zamanian (Waternet) 

In Nederland is helder, zuiver drinkwater vrijwel onbeperkt en altijd beschikbaar. Op het nieuws zien we droogte, overstromingen, drinkwaterleidingbreuken of vervuiling door industrie, maar hier realiseren de meeste mensen in het dagelijks leven zich niet of nauwelijks hoe bijzonder de Nederlandse situatie in feite is. Hoe zal dat echter in de toekomst zijn? De uitdagingen, wereldwijd maar ook nationaal, worden steeds complexer. Aandacht voor de hele watercyclus (drinkwater, afvalwater, water systemen), en  met name het sluiten hiervan, wordt steeds belangrijker. De sprekers zullen ingaan op de vraag wanneer en hoe we het gezuiverde afvalwater gaan hergebruiken in de watercyclus. Dit kan niet zonder ook energie en grondstoffen in het totale plaatje te betrekken. In dit verband worden de schijnwerpers gericht op de jonge generatie, die deze toekomstdroom moet gaan verwezenlijken. In deze sessie wordt aandacht gegeven aan zowel de conventionele drinkwaterbereiding bij Waternet als de uitbreidingsplannen waaraan het drinkwaterbedrijf werkt. Hiermee worden de huidige en toekomstige uitdagingen aangepakt zodat goed en veilig drinkwater ook in de toekomst een vanzelfsprekendheid blijft.

- Susan van Dijk (Vitens) 

Vraag jij je ook wel eens af hoeveel water je op een dag gebruikt? En heb je stiekem geen idee. Maak jij je ook wel eens zorgen over de toekomst van het water? En weet je niet hoe je kan bijdragen. Of ga jij al zuinig met drinkwater om, en wil je meer doen? In deze inspiratiesessie neemt de Susan van Dijk jullie, als drinkwaterklant en (toekomstige) waterbespaarder, op een interactieve manier mee in hoe wij binnen Vitens onderzoek doen naar effectieve manieren om water te besparen voor een duurzame toekomst van het watersysteem. Door aan de ene kant te laten zien hoe het drinkwaterbedrijf met data meer te weten te komt over hoe het probleem eruit ziet en waar het zich bevindt, en andere kant gedragsveranderingstechnieken in te zetten om de klant zowel bewust als onbewust naar het gewenste gedrag te bewegen.

- Wietse Visser (Waterschap Vallei & Veluwe en Rainbeer)

Nederland wordt een droog land. Van de vorige vijf zomers waren er vier extreem droog. Toch valt er 30% meer neerslag dan 100 jaar geleden. Hoe kan het dan dat onze natuur zo verdroogt en grondwaterstanden zakken? En hoe kunnen we slimmer omgaan met het kostbare en schone hemelwater? Wietse Visser, in het dagelijks leven senior strateeg bij een waterschap en sinds 2016 eigenaar van Rainbeer, legt uit hoe we met zijn allen (consumenten/ bedrijven) verwende waterklantjes zijn geworden en wat de uitdagingen en mogelijkheden zijn van een toekomst waar kraantjeswater minder vanzelfsprekend is en ‘ander water’ onderdeel wordt van ons bestaan. En hij legt graag uit dat we daarom meer regenbier moeten drinken.