Studenten HU bouwen mee aan digital twin van Utrecht

Bij het voornemen tot gebiedsontwikkeling worden vrijwel altijd diverse opties afgewogen. Het afwegingsproces van die opties is echter voor verbetering vatbaar. Meestal is elke optie een op zichzelf staand document, soms zelfs niet meer dan een printje met tekeningen erop. Het is maar de vraag of de maker ervan alle factoren heeft meegewogen en de volledige impact van het plan overziet. Dat lijkt ook ondoenlijk, de werkelijkheid is complex. 

Koen Smit: “De digital twin verbetert dat proces enorm. Je kunt het betreffende gebied in 3D-beeld goed bekijken en de status quo in cijfers uitdrukken: luchtkwaliteit, geluidshinder, reukoverlast, leefbaarheid, grondwater en allerlei andere variabelen. Vervolgens kun je elke optie voor gebiedsontwikkeling digitaal simuleren en aflezen welke waarden dat oplevert. Neemt geluidshinder af, en hoeveel dan? Wat is de impact voor het grondwater? Zijn er onverwachte neveneffecten? Met zulke harde data kan de provincie betere keuzes maken.” 

Behalve dat de provincie krachtiger kan sturen op de gewenste resultaten, reduceert de digital twin ook faalkosten. Want bij sommige projecten werden voorheen nog weleens variabelen als ondergrondse kabels over het hoofd gezien. Daar is nu veel beter zicht op.

Gaaf dus, zo’n digital twin. Waarom heeft niet iedereen zoiets? Smit: “Diverse gemeenten in de Utrechtse regio bouwen al een poosje aan hun eigen twin. Het digitale landschap raakt versnipperd. Daarnaast heeft ook het waterschap een hoop data beschikbaar, net zoals het kabels en leidingen centrum (KLIC) van het Kadaster. En er bevinden zich steeds meer sensoren in de openbare ruimte, op trams, in auto’s, op de ‘snuffelfiets’ en ga zo maar door. Al die data worden op hun eigen plek door hun eigen eigenaar verwerkt. In dit project realiseren studenten van de HU een technische verbinding met elk van deze databronnen. Ook zorgen ze dat alle data op een bruikbare manier in de digital twin worden gevisualiseerd.”

Naast technische complexiteit en de benodigde bereidwilligheid van alle partijen om samen te werken, zijn er nog andere haken en ogen. Ook daar staat Smit bij stil. “Omdat de situatie in de digital twin continu verandert, is het lastig beslissingen uit het verleden juridisch te verantwoorden. Je wilt kunnen aantonen op basis van welke gegevens een bepaalde keuze is gemaakt. HU-studenten buigen zich nu over dat vraagstuk. Ze willen het mogelijk maken om van een gebied een data-snapshot te bevriezen en te exporteren.” Zo zijn er nog meer zaken om bij stil te staan. Wil je inwoners bijvoorbeeld wel een voorgenomen plan in zo’n realistische setting voorschotelen? Dat wekt ook verwachtingen. Food for thought.

Nog even over de terminologie, want strikt genomen is het niet helemaal een digital twin. Smit legt uit: “Bij een echte digital twin is er continu live verband tussen de digitale versie en de werkelijkheid. Rijden er ineens honderd auto’s een straat binnen, dan moet dat ook in de digitale versie gebeuren. En andersom: sluit je digitaal alle vuilnisbakken af, dan moet dat in de werkelijkheid ook plaatsvinden. Zo’n pure digital twin waarbij praktisch alles live is verbonden, is technisch mogelijk. Maar het is heel kostbaar en vaak helemaal niet nodig. In dit geval ook niet.” Voor de provincie Utrecht is meer sprake van een digital shadow, een digitale kopie van de werkelijkheid waarbij veel data continu geüpdatet worden.

Nieuwsgierig geworden? Bekijk de Utrechtse digital twin zelf op: 3d.utrecht.nl.

Expertisegebied Samen Digitaal wil zowel binnen als buiten de HU de inzet van mensgerichte technologie stimuleren. We delen onze kennis onder andere in het HU Samen Digitaal Café. We stonden daar, behalve bij deze digital twin, ook stil bij de gevelconfigurator en bij de zoektocht naar slimme mobiliteit in de regio Utrecht door ons Centre of Expertise Smart Sustainable Cities. 

Meer informatie over Samen Digitaal kun je vinden op www.hu.nl/samen-digitaal. Opleidingen en bedrijven die geïnteresseerd zijn in samenwerking, kunnen contact opnemen met samendigitaal@hu.nl.