Voor elkaar, voor voedsel, tegen energieongelijkheid

Veel van deze huishoudens bevinden zich in een vicieuze cirkel, waarin de grote financiële druk weinig ruimte laat—zowel fysiek als mentaal—voor het nemen van energiebesparende maatregelen. We onderzochten hoe sociale organisaties, zoals de voedselbank, een grotere rol kunnen spelen in het bereiken en helpen van deze doelgroep, die vaak moeilijk te bereiken is door een gebrek aan vertrouwen in instanties.

Samen met Hogeschool Utrecht, Energie-U en Adviesbureau Jonge Milieuadvies (JMA) ontwikkelden we een aanpak. Studenten van de Hogeschool Utrecht waren betrokken bij de ontwikkeling van onderdelen van de aanpak. Dit project werd gefinancierd door een KIEM-subsidie van Regieorgaan SIA en is geïnspireerd door het Horizon 2020-project ENPOR.

Studententeams van Hogeschool Utrecht bedachten creatieve manieren om mensen beter te bereiken bij hun bezoek aan de voedselbank en om kennis over te dragen als een energieklusser op huisbezoek gaat. Denk aan een energiebesparend cadeau dat huishoudens motiveert om een energieklusser langs te laten komen. Of aan een gesprekstool voor energieklussers om het effect van maatregelen, zoals het aanbrengen van radiatorfolie, visueel en toegankelijk uit te leggen.Deze ideeën vergroten de bewustwording en bieden Energie-U en JMA inspiratie voor verdere acties.

Binnen het project onderzochten we hoe een gemeentelijke subsidie (beschikbaar tot en met 2026) Energie-U kan helpen om klanten van Utrechtse voedselbanken te ondersteunen met het aanbrengen van kleine energiebesparende maatregelen. Zowel uit literatuurstudie als uit het studentenonderzoek bleek dat vertrouwen cruciaal is bij het werven van deelnemers voor dit soort initiatieven. Deelnemers zijn dan ook geworven via voor klanten vertrouwde aanspreekpunten bij voedselbanken, zoals een gastvrouw of -heer. Deze persoon weet klanten te enthousiasmeren en te stimuleren om deel te nemen. Na aanmelding bezoekt een energieklusser de klant thuis en brengt maatregelen aan. Deze maatregelen zijn deels gefinancierd door de gemeentelijke subsidie en deels komen ze uit de Energiebox van JMA. Zo konden we nog meer bijdragen aan het verlagen van de energiekosten.

01 september 2023 - 31 augustus 2024

Het project werd gerealiseerd door het analyseren van de huidige situatie en het uitvoeren van ontwerpsprints gericht op communicatiestrategieën, kansen voor samenwerking met het sociale domein en duurzame bedrijfsmodellen. Studenten van de Hogeschool Utrecht droegen bij aan deze ontwikkeling door creatieve en praktijkgerichte oplossingen te bedenken voor het beter bereiken en ondersteunen van de doelgroep. De implementatie was gericht op het uitrollen van de ontwikkelde aanpak.

Voor Hogeschool Utrecht was deze innovatievraag vernieuwend, omdat het een brug sloeg tussen het sociale domein en de energietransitie. De ontwikkelde aanpak wordt na afloop van het project voortgezet door Energie-U. Het team van energieklussers wordt uitgebreid met nieuwe, opgeleide krachten, zodat meer huishoudens snel geholpen kunnen worden.