Nadine is afasiebuddy: ‘Een sprankeltje blijdschap brengen, dat is mijn doel’

Nadine komt sinds een tijdje geregeld bij de 60-jarige Herma over de vloer die aan een herseninfarct afasie en een halfzijdige verlamming overhield. Wat betekent het voor Nadine om buddy te zijn? En… Wie is nou eigenlijk wiens buddy?

Morgen gaan Herma en Nadine samen koken. Maar voor het zo ver is gaan ze naar de supermarkt. Nadine gaat mee voor de gezelligheid, want Herma kan zich prima zelfstandig redden. Nadine heeft gemerkt dat de mensen in de winkel haar buddy kennen. Zo wordt bij binnenkomst in de supermarkt direct een mandje aangereikt. Het blijkt dat Herma afspraken heeft gemaakt met de supermarkt, om het winkelen net wat gemakkelijker te maken.

Wat er dan precies makkelijker gemaakt moet worden? Door de niet-aangeboren taalstoornis afasie, die zich kan uiten in moeilijk praten, begrijpen, lezen en schrijven, is communiceren een handicap geworden. Met logopedie krijgen afasiepatiënten vaardigheden aangeleerd die het uiten ondersteunen. Ook familieleden en vrienden kunnen hierin getraind worden.

Terug naar Herma en Nadine. Samen contact maken: dat is het voornaamste doel van beide vrouwen. Nadine hoopt iets te kunnen betekenen voor haar maatje, aandacht te geven en gewoon te doen wat nodig is. Dat zit ‘m naast gezellige dingen doen soms ook in piepkleine dingen: "Zo plukte ik laatst wat onkruid in de tuin. Dat is voor mij een kleinigheid, maar voor Herma een niet zo eenvoudig te klaren klus. Herma is dan weer blij met het resultaat. En dat is precies waar het mij om gaat."

Buddy zijn; Nadine ziet het niet als slechts een onderdeel van haar studie logopedie, waar ze overigens een grote passie voor heeft. Ze heeft oprechte interesse in haar maatje en hoopt dat er een klik zal zijn. Wie weet hoe ze er samen voorstaan, over een jaar. "Mijn intentie is om regelmatig op bezoek te gaan. Dat ik dichtbij woon en met de brommer kan komen, maakt het alleen maar gemakkelijker. Daarnaast leer ik als professional beter omgaan met afasie, door te ervaren wat het in de praktijk betekent. Want waar lopen mensen met afasie tegenaan?" Glimlachend: "Zo zijn we elkaars buddy."

Nadine vindt het mooi om te zien dat haar maatje haar afasie omarmt lijkt te hebben. Herma heeft bijvoorbeeld altijd een notitieboekje onder handbereik om zaken te kunnen verduidelijken en ondersteunt haar spraak met gebaren. Deze manier van communiceren lijkt een tweede natuur geworden. "Herma onderneemt van alles en is vrolijk. Toch weet je niet hoe het met haar gaat als ze ’s avonds alleen op de bank zit: als je veel moeite hebt met communiceren, is eenzaamheid heel voorstelbaar. Net dat kleine sprankeltje blijdschap brengen, dat is mijn doel."

Sinds 2019 werkt Hogeschool Utrecht met een afasiebuddyprogramma. Samen ‘iets leuks doen’, zo was het uitgangspunt; samen naar een museum, wandelen, winkelen of muziek luisteren bijvoorbeeld. Want als je afasie krijgt, verlies je veel. Sociaal contact bijvoorbeeld. Een afasiebuddy geeft de persoon met afasie een mogelijkheid weer deel te nemen aan de maatschappij. Voor de buddy zelf is het contact met een persoon met afasie niet alleen leerzaam: er wordt gestreefd naar een duurzaam contact.

Omdat de aanvragen bleven binnenstromen bij Hogeschool Utrecht, is het matchen geprofessionaliseerd. En kregen studenten in 2019 slechts een eervolle vermelding op hun diploma, inmiddels is het ‘buddyschap’ een officiële keuzemodule van de logopedieopleiding.

Inmiddels zijn ook hogescholen in Nijmegen, Rotterdam, Zwolle, Almere, Eindhoven en Groningen aangesloten in het afasiebuddyprogramma en wordt er gewerkt aan een landelijk online matchingsplatform. Heb je vragen over het afasiebuddyprogramma? Of zoek je een afasiebuddy? Neem dan contact op met docent en onderzoeker logopedie Nicole ter Wal via nicole.terwal@hu.nl. Kijk ook eens op Afasiebuddy | Hogeschool Utrecht (hu.nl).

Foto: Corné Clemens