Opgebrand? Je bent pas net begonnen!

Zo begint het artikel van afgestudeerd SPH’er Manon Berndsen, waarmee ze de Topartikelenwedstrijd 2020 won. Met deze artikelwedstijd wil de HU de nieuwe lichting sociaal werkers aansporen om aansprekende verhalen over hun beroep te schrijven, hun visie te verwoorden en de impact van maatschappelijke en wetenschappelijke ontwikkelingen te duiden.  

Sociaal werkers zijn een beroepsgroep met een bovengemiddeld risico op burn-outs, schrijft Manon. Niet alleen door hun beroepskeuze, maar vaak ook door hun persoonlijke eigenschappen. Haar begeleidend docent Herma Tichelaar onderschrijft dat: “Social work is stressvol, professionals in het vak hebben vaak persoonlijkheidskenmerken die hen gevoelig maken voor stress en burn-out." Ook cijfers liegen er niet om. Sociaal werkers komen terecht in een beroepenveld waarin meer dan de helft van de werknemers een hoge werkdruk ervaart (CBS, 2019), bijvoorbeeld door veel papierwerk, minder hulpbronnen en een tekort aan personeel. Niet alleen in Nederland, maar ook internationaal. Opvallend is dat het merendeel van de werknemers ondanks de hoge druk wel toegewijd aan het werk blijft (Jeugdzorg werkt, 2018).

Mede op basis van haar eigen ervaringen dringt Manon aan op meer aandacht binnen de opleiding Social Work voor het risico op een burn-out, onderzoek naar individuele risicofactoren en het ontwikkelen van vaardigheden om meer veerkrachtig te zijn in dit werkveld. 

Kennis noemt Manon als een mogelijke preventietip waar de opleiding Social Work meer aandacht voor kan hebben. “Helpend zou zijn als studenten leren wat een burn-out is en hoe deze ontstaat”, vindt ze. Op deze manier zou kennis kunnen bijdragen aan het eerder herkennen van burn-outklachten bij zichzelf of anderen. Ook adviseert ze de opleiding om ook de mogelijke uitdagingen in het beroep te bespreken en studenten hierop voorbereiden. Tot slot geeft ze aan dat de opleiding studenten beter zou kunnen helpen bij het leren kennen van hun eigen grenzen en manieren om deze te bewaken. Het goed aanvoelen en aangeven van grenzen zou een effectieve copingstrategie kunnen zijn bij hoge belasting of druk", aldus Manon. "Op deze manier zouden studenten nog beter voorbereid het beroepsveld in kunnen gaan. Dan zijn ze pas echt klaar om te beginnen."

Manon is inmiddels een aantal maanden aan het werk als orthopedagogisch hulpverlener en blijft zorgen voor bewaking van haar grenzen. “Daarin ben ik nooit uitgeleerd’, geeft ze aan. “Ik denk niet dat ik voor mijn burn-out geluisterd zou hebben als iemand me had gezegd dat ik op mijn grenzen zou moeten letten. Maar het is wel belangrijk om bewustwording te creëren over wat het beroep van je vraagt. Als hulpverlener word je soms leeg getrokken. Daar is winst te behalen: als je weet dat dit gaat gebeuren, kun je er rekening mee houden en herken je eerder als het gebeurt.” 

Het volledige artikel van Manon is te lezen in de bundeling van Topartikelen 2020. Het is de tiende en laatste editie in de succesvolle reeks met winnende artikelen van de jaarlijkse Topartikelwedstrijd voor afstudeerders van de sociale opleidingen van Hogeschool Utrecht.

Lees verder: