Congres 'HU Tech in de Spotlights'

Heleen de Coninck

Technologie wordt vaak gepresenteerd als het fundament van een gezonde, duurzame samenleving. En alhoewel technologie ons veel goeds heeft gebracht, leidt het óók tot veel narigheid. Vanuit het perspectief van klimaatverandering is het, volgens klimaatexpert Heleen de Coninck, zeker onderdeel van de oplossing, zelfs een bron van hoop. Op voorwaarde echter dat we erin slagen om technologie in goede banen te leiden. Veranderen we onze omgang met technologie niet, dan blijven het huidige onrecht en milieuvervuiling in stand of verergeren misschien zelfs. De oplossing vergt een ander gemeenschappelijk verhaal over de rol van technologie, met consequenties voor onderwijs en onderzoek. 

Wilma Scholte op Reimer

Hoe draagt HU Tech, de technische opleidingen van Hogeschool Utrecht, met innovatief onderwijs en onderzoek bij aan de transitie naar een duurzame en gezonde regio Utrecht? Samen met bedrijven en kennisinstellingen werkt de HU aan innovatieve oplossingen op het gebied van een gezonde compacte leefomgeving, gezondheidstechnologie, energietransitie, circulair industrieel produceren, datagedreven innovaties en duurzame mobiliteit.

De dagvoorzitter gaat in gesprek met collegevoorzitter Wilma Scholte op Reimer hoe onderwijs en onderzoek bij de HU met elkaar verbonden zijn en welke thema's daarbij leidend zijn. 

Hans Schnitzler

Naarmate we als mensen meer gaan samensmelten met onze technologieën en we langzaam maar zeker in ‘cyborgs’ veranderen - half mens, half machine - wordt de vraag naar ons mens-zijn steeds relevanter. Wat maakt de mens tot mens en wat betekent menselijke waardigheid in tijden van kunstmatige intelligentie, digitalisering en robotisering? In zijn lezing zal Hans Schnitzler hierop reflecteren en benadrukken dat de vraag naar techniek in feite een vraag naar ethiek is.

Hanneke Kruize & Sanne Botterweg 

In deze sessie onder leiding van lector Hanneke Kruize gaat het over het thema ‘Gezonde, compacte leefomgeving’.

We starten met een lezing door Sanne Botterweg: ‘Wat doet een ongezonde stad met jou en hoe kunnen data daar verandering in brengen?’ Daar waar we wonen en werken heeft veel invloed op onze gezondheid. De wijk waar je woont kan zomaar betekenen dat je gemiddeld 15 jaar minder in goede gezondheid leeft. Dit heeft te maken met allerlei sociale factoren maar ook met de manier waarop de stad is ingericht. Dit besef dringt steeds vaker door, ook bij beleidsmakers en professionals in de ruimtelijke ordening.

Welke maatregelen zijn er nodig om negatieve gezondheidseffecten te verminderen? Maar ook: hoe kunnen we gezond gedrag juist stimuleren? Het gebruik van technologische innovaties en data kan helpen om onze kennis te vergroten. Maar dat niet alleen, het kan ons ook helpen om de juiste beslissingen te nemen voor de gezonde stad van de toekomst. Sanne vertelt ons wat de stad doet met jouw gezondheid maar ook hoe we hier verandering in kunnen brengen.

Vervolgens geeft lector Hanneke het woord aan twee studenten over hun onderzoeksprojecten.

Matthijs Smakman & Jos Malda

In deze sessie onder leiding van lector Matthijs Smakman staat het thema ‘Gezondheidstechnologie’ centraal.

We starten met Jos Malda en zijn lezing ‘Organen uit de printer?’ Het is algemeen bekend dat de wachttijden voor donororganen buitengewoon lang zijn. Maar wat als het mogelijk is om die wachtlijst te omzeilen en eenvoudigweg een nieuw hart of nieuwe nier uit een 3D-printer te produceren? Jos onderzoekt of dit haalbaar is en legt uit hoe ver we zijn met de ‘maakbare mens’.

Hierna laat Matthijs een student en een onderzoeker aan het woord over hun onderzoeksprojecten.

Wilko Planje & Wietse de Vries

In deze sessie van associate lector Wilko Planje gaan we met elkaar het gesprek aan over ‘Energietransitie’. 

We starten met Wietse de Vries en zijn lezing ‘Vernieuwen geeft energie!’. Bij Bouwgroep Dijkstra Draisma is de vermindering van de CO2-uitstoot in de gebouwde omgeving de belangrijkste drijfveer om nieuwe oplossingen te ontwikkelen en de bouwsector te verduurzamen. Wietse maakt als productontwikkelaar deel uit van het innovatieteam en richt zich op duurzame oplossingen voor bestaande gebouwen, op het creëren van nieuwe, biobased woningen en op CO2-reductie in de totale keten. Oplossingen zoals: wonen als een dienst (leasewoningen), duurzame buurtwarmtenetten die helpen bij netcongestie en het zelf verbouwen van verschillende teelten als lisdodde, hennep of vlas als alternatief isolatiemateriaal in de houtskeletbouwelementen. Kortom, vernieuwen geeft energie!

Vervolgens vertellen twee studenten onder leiding van Wilko over hun onderzoeksprojecten.

Mieke Oostra & Cécile van Oppen

In deze sessie onder leiding van lector Mieke Oostra gaan we dieper in op het thema ‘Circulaire & industrieel produceren’. 

We starten met Cécile van Oppen en haar lezing ‘Een maakbare (bouw)economie’. Onze Nederlandse economie moet in 2050 circulair moet zijn. De bouw is aangemerkt als een van de belangrijkste sectoren gezien de grote negatieve impact op onze leefomgeving. Voor het maken van de omslag gaat het niet alleen om het circulair maken van de (bouw)economie, maar zullen ook bedrijfsmodellen moeten veranderen. Copper8 probeert met zijn bedrijfsmodel ook een alternatief te bieden voor de traditionele adviessector. Want ook die sector is hartstikke lineair. Met begrip voor de techniek ziet Cécile de economische factor als een belangrijke hefboom in de transitie. Dat voelt soms abstract en ‘ver van ons bed’, maar als de wereld maakbaar is, dan is de economie dat toch ook? 

Daarna gaat Mieke het gesprek aan met twee studenten over hun parelprojecten.

Karla Münzel & Marco te Brömmelstroet

In deze sessie van senior-onderzoeker Karla Münzel maak je nader kennis met het thema ‘Duurzame mobiliteit’.

We starten met Marco te Brömmelstroet en zijn lezing ‘De toekomst van mobiliteit’. Waarom lag John Lennon in bed met een fiets? En waarom doet dat ertoe voor ons denken over duurzame mobiliteit en de rol van technologie? De toekomst van mobiliteit is niet alleen een technisch vraagstuk, maar heeft alles te maken met wat we belangrijk vinden in onze steden en de samenleving. Als we problemen proberen op te lossen, is het daarom essentieel om te reflecteren op de wereldbeelden en aannames waarop ons huidige mobiliteitssysteem is gebouwd. De fiets was een sterk symbool van een soortgelijke discussie in de jaren zestig en zeventig. Maar de vraag is of die symbolische potentie ook echt is waargemaakt. In deze lezing reflecteren we op wat we voor lief nemen en wat er mogelijk is als we juist dát veranderen.

Vervolgens laat Karla je kennismaken met twee studentenprojecten.

Johan Versendaal & Rob Peters

In deze sessie onder leiding van lector Johan Versendaal gaat het over het thema ‘Datagedreven innovaties’.

We starten met Rob Peters en zijn lezing ‘The computer says "no", the Digital Twin says "yes"'. Digital Twin (DT)-technologie is een krachtig instrument voor het simuleren en analyseren van systemen in de echte wereld. De perfecte DT is een nauwkeurige virtuele voorstelling van een fysiek object of gebied, verbonden via real-time gegevensuitwisseling, waarbinnen allerlei simulaties kunnen plaatsvinden. Regionale overheden zien het potentieel van DT's voor stadsplanning, infrastructuurbeheer en openbare veiligheid: ze kunnen scenario's simuleren en effecten van beleidsbeslissingen op de stad of een gebied inzichtelijk maken. DT's kunnen beleidsmakers helpen bij het visualiseren en afwegen van belangen en perspectieven van stakeholders, niet in de laatste plaats burgers. In zijn presentatie schetst Rob je de laatste stand van zaken van het gebruik van DT-technologie bij de provincie. Ook biedt hij je alvast een inkijkje in de toepassingen van AI binnen DT's.

Vervolgens neemt Johan je mee langs twee parelprojecten van de HU.