Hogescholen bundelen onderzoek naar ervaringsgerichte therapieën tegen psychische klachten

Voor zover bekend is het de eerste keer dat hogescholen hun onderzoek bundelen in een coöperatie. Bij KenVaK zijn circa 25 onderzoekers aangesloten, die onder meer een gezamenlijk onderzoeksprogramma zullen uitvoeren. De coöperatie staat onder leiding van lector dr. Susan van Hooren. Op 10 juni wordt de start van de Coöperatie KenVak gevierd met de conferentie ‘Krachten gebundeld’ in Ede.

Vaktherapieën zijn therapieën om mensen met psychische klachten te behandelen of ondersteunen. De therapievorm is grotendeels non-verbaal en ervaringsgericht: centraal staan het handelen en de beleving, en veel minder het spreken. De therapeut zet op een methodische wijze beeldende, dans-, drama-, muzikale, of bewegings- en lichaamsgerichte interventies in. Deze bieden de cliënt een andere ingang dan verbaal-georiënteerde therapieën, zoals psychotherapie of cognitieve gedragstherapie.

Vaktherapieën kunnen voor verschillende groepen mensen met psychische klachten worden ingezet, zoals ouderen met dementie, psychiatrische patiënten, kinderen met autisme, kwetsbare jongeren en mensen met een verstandelijke beperking. Mensen die deze vorm van therapie hebben gevolgd, zijn er vaak erg tevreden over. In Nederland zijn vaktherapieën ingebed in de geestelijke gezondheidszorg. Ze worden onder meer ingezet in het speciaal onderwijs, de ouderenzorg, forensische zorg en preventie.

Een groeiend aantal onderzoeken toont aan dat vaktherapieën psychische klachten van mensen verminderen. Hierdoor verbetert hun functioneren in de samenleving. Zo blijkt uit recent onderzoek van KenVaK dat de integratie van vaktherapeutische principes in jeugdactiviteiten in wijken leidt tot een grotere weerbaarheid van kwetsbare jongeren. Ook blijkt bijvoorbeeld dat beeldende therapie bij mensen met persoonlijkheidsproblemen resulteert in een afname van klachten en tot meer veerkracht leidt.

In Nederland is onderzoek naar de effecten van vaktherapieën uitgevoerd door verschillende hogescholen. Deze zijn de afgelopen jaren daarbij meer gaan samenwerken. Nu hebben de hogescholen besloten om de krachten te bundelen in een coöperatie met een gezamenlijk onderzoeksprogramma, waar instellingen en praktijken zich bij kunnen aansluiten. Deze aanpak is in Nederland uniek.

De initiatiefnemers van Coöperatie KenVaK zijn (in alfabetische volgorde): Hogeschool Utrecht, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Stenden Hogeschool en Zuyd Hogeschool. Binnenkort zullen ook Codarts Hogeschool voor de Kunsten en Hogeschool Leiden zich bij dit samenwerkingsverband aansluiten. Ook zijn er gesprekken met ArtEZ Hogeschool voor de kunsten. Coöperatie KenVaK stemt haar onderzoeksbeleid intensief af met de Federatie Vaktherapeutische Beroepen.