symposium ‘De grote vragen over onderwijsinnovatie’

Remco & Aleid

Veranderenergie

De ene onderwijsinnovatie leidt tot prachtige opbrengsten, terwijl de andere onderwijsinnovatie niet het beoogde resultaat bereikt. Eén van de verklaringen is de vrijkomende veranderenergie. Onder veranderenergie verstaan we een mix van het enthousiasme en veranderbereidheid bij betrokkenen die ontstaat als mensen samen ideeën verkennen, tot vernieuwende ideeën komen en oplossingen vinden voor bestaande vraagstukken. Onderwijsinnovaties verlopen echter niet lineair. Het model Dynamisch Innovatiemanagement in Onderwijs bestaat uit een drietal rondes, die aansluiten bij verschillende fases van een onderwijsinnovatie. Door heen en weer te bewegen tussen de verschillende rondes en het inzetten van interventies kan de veranderenergie blijven stromen. We illustreren dit verloop aan de hand van een voorbeeld van een succesvolle onderwijsinnovatie in een opleiding.

In de workshop gaan we aan de slag met voorbeelden van onderwijsinnovaties van de deelnemers. Samen gaan we op zoek naar de veranderenergie in jouw onderwijsinnovatie.

Kristin

Hoe kan evidence-informed werken bijdragen aan succesvolle onderwijsverandering?

Veranderingen in onderwijs beperken zich vaak tot snelle acties of oppervlakkige aanpassingen aan bestaande routines. Kristin Vanlommel gaat samen met de deelnemers op zoek hoe evidence-informed werken kan helpen om patronen te doorbreken of blinde vlekken in culturen op te sporen en tot diepgaande verandering te komen. De vraag is wat telt als evidentie? Ze bespreekt een dynamisch verandermodel waar data, intuïtie en wetenschap een plek in krijgen. Samen met de deelnemers gaat ze op zoek wat dit betekent voor de concrete onderwijspraktijk.

Elske & Idwer

Hoe belangrijk zijn netwerken als katalysator van onderwijsinnovaties?

We spreken over drie functies die netwerken kunnen hebben aan de hand van de zeilboot als metafoor. Netwerken kunnen een veilige haven bieden voor vernieuwers om te experimenteren, het kan helpen de koers te verleggen met nieuwe inzichten die je op doet, of samen een vloot vormen met elkaar. Welke functies hebben netwerken nog meer en hoe kunnen zij die functies effectief vervullen? Op die vragen gaan we in tijdens de workshop op 10 oktober.

Lydia & Rozemarijn

Leidinggeven aan onderwijsinnovaties: hanteren van paradoxen

Hoe geef je goed leiding aan onderwijsinnovaties? Lydia Schaap en Rozemarijn Capiau nemen je mee in de zoektocht naar een antwoord op deze essentiële, maar nogal complexe vraag.

In deze workshop verkennen we op welke manier de paradox-lens kan helpen om te balanceren tussen de schijnbare uitersten die horen bij het onderwijsinnovatieproces en leiderschap.

Wat zijn paradoxen, welke typen paradoxen kun je verwachten bij complexe onderwijsinnovaties? En hoe kan je werken mét paradoxen, in plaats van je te laten verlammen?

Een kleine spoiler: spanningen niet proberen op te lossen, maar deze juist actief hanteren is het devies vanuit de literatuur. Maar hoe doe je dat dan? We geven je een aantal handvatten waarmee je op verkenning kan in jouw paradoxen.

Emma & Harry

Benutten van agency (stuurkracht) van leerlingen en docenten bij onderwijsinnovatie

Workshopronde 1: Agency van leerlingen/studenten

Leerlingen en studenten hebben dagelijks te maken met de beslissingen die gemaakt worden door docenten en schoolleiding en zijn daardoor ervaringsdeskundigen. Echter, leerlingen/studenten worden zelden meegenomen in onderwijsvernieuwing. Beslissingen worden vaak voor hen gemaakt in plaats van met hen en hun agency wordt beperkt. In het onderwijs zijn leerlingen/studenten een van deze stakeholders die nieuwe perspectieven kunnen bieden dan de werknemers in een school.

In deze workshop wordt ingegaan op hoe leerlingen een stem kunnen krijgen in het organiseren van verandering in onderwijs en word je uitgedaagd mee te denken. Ook worden praktijkervaringen van docenten die experimenteren met Student Voice gedeeld. De workshop biedt inspiratie, handvatten en ontwerpprincipes om leerlingen/studenten te betrekken bij het organiseren van verandering waar deelnemers van de workshop in de praktijk mee aan de slag kunnen gaan.

Workshopronde 2: Agency van docenten

Toekomstgericht onderwijs vereist veranderingen in de onderwijspraktijk waarbij leraren en schoolleiders nodig zijn met agency (stuurkracht). Vaak heeft die agency ook invloed op de eigen professionele identiteit. Om agency te kunnen ‘ontwikkelen’ is enerzijds iets nodig bij de persoon zelf (bijvoorbeeld bewustwording van de eigen drive, professionele identiteit) en anderzijds ook in de (school) omgeving, bijvoorbeeld een leercultuur voor docenten, ervaren professionele ruimte etc. In deze workshop word je, door middel van ons nieuw gepubliceerde spel Superagent, bewust gemaakt van je eigen agency in de context van onderwijsinnovaties en kan je deze kennis en het spel meenemen naar je eigen praktijk om daar je collega’s aan de tand te voelen.

Klaas

Wordt ontwerper van je eigen lerende schoolorganisatie.

Op veel scholen werken leraren samen in teams. Voor een school die in wil spelen op veranderingen in de maatschappij is dat van essentieel belang. Daarbij gaat het erom dat er in die teams leerprocessen ontstaan die leiden tot innovaties in de school. Dat vraagt dat die teams goed ingebed zijn in het geheel van de schoolorganisatie. De inrichting van die school als organisatie is dan dus van belang.

Scholen zijn nu echter vaak onnodig ingewikkeld georganiseerd wat de wendbaarheid van de school vaak helemaal niet ten goede komt.

In deze workshop staat je eigen school centraal en gaan we eerst kijken naar je huidige situatie om vervolgens te kijken hoe een andere inrichting mogelijk is. Op deze manier ga je naar huis met ontwerpkennis en een aanzet tot een innovatie van je schoolorganisatie.