De bouwstenen van fysieke zelfredzaamheid ontrafeld: promotie Esther Molenaar

Veel oudere personen maken zich zorgen over het verliezen van hun zelfstandigheid in alledaagse handelingen, zoals aankleden of veilig douchen. In de zorg ligt de focus vaak op spieren, kracht en balans. Fysieke zelfredzaamheid omvat echter meer dan alleen fysieke functie.

Fysieke zelfredzaamheid breder bekeken

In haar promotieonderzoek laat Esther Molenaar zien dat fysieke zelfredzaamheid wordt bepaald door meerdere samenhangende factoren: fysieke functie, copingflexibiliteit, gezondheidsvaardigheden en de mate waarin zorg en leefomgeving aansluiten bij wat iemand belangrijk vindt. Lange tijd ontbrak het aan een eenduidige definitie en een gedeelde taal, waardoor onderzoek, beleid en praktijk niet altijd goed op elkaar aansloten.

Onderzoek en samenwerking

De kern van de promotie is tweeledig. Enerzijds richt het onderzoek zich op het beter begrijpen van fysieke zelfredzaamheid en de factoren die daaraan bijdragen. Anderzijds ontwikkelt het concrete instrumenten om deze zelfredzaamheid in de praktijk te ondersteunen.

Het onderzoek is uitgevoerd binnen het Lectoraat Innovatie van Beweegzorg van Hogeschool Utrecht, in samenwerking met het UMC Utrecht, het Julius Centrum, huisartsenpraktijken, fysiotherapiepraktijken, andere eerstelijnsprofessionals én oudere personen zelf.

Resulaten en toepassingen

Het proefschrift levert verschillende concrete resultaten op:

• Een heldere en breed gedragen definitie en een model van fysieke zelfredzaamheid.

• Een meetset die zorgprofessionals helpt om breder en consistenter in kaart te brengen wat oudere personen nodig hebben.

• Een digitale beslisondersteunende tool (DST-FI) die huisartsen, praktijkondersteuners en (geriatrie)fysiotherapeuten ondersteunt bij vroegsignalering en het kiezen van passende, persoonsgerichte interventies.

Implementatiestudies laten zien dat de tool haalbaar is in de praktijk en professionals helpt om integraler samen te werken.

Betekenis voor zorg en beleid

Het onderzoek onderstreept het belang van vroegsignalering en preventieve ondersteuning. Door verder te kijken dan alleen fysieke functie en ook coping, gezondheidsvaardigheden en omgeving mee te nemen, ontstaat een completer beeld van wat iemand nodig heeft om onafhankelijk te blijven. Daarmee sluit het onderzoek aan bij landelijke ontwikkelingen op het gebied van passende zorg en preventie, zoals het WOZO-programma.

Over Esther Molenaar

Esther Molenaar is onderzoeker bij het Lectoraat Innovatie van Beweegzorg en docent in de Master Geriatriefysiotherapie. Daarnaast is zij coördinator van de minor Leefstijlcoaching aan Hogeschool Utrecht. Zij heeft een achtergrond als fysiotherapeut en gezondheidswetenschapper en richt zich op zorginnovatie en interprofessioneel samenwerken rondom oudere personen.

Promotoren
Prof. dr. Cindy Veenhof
Prof. dr. Niek de Wit

Co-promotoren
Dr. Nienke Bleijenberg
Dr. J.A. Barten

De promotie is ook online te volgen via de livestream van de Universiteit Utrecht.

Meer weten?

Bekijk de projectpagina Samen sterk voor fysieke zelfredzaamheid.
Interesse in de PDF van het proefschrift? Stuur een e-mail naar esther.molenaar@hu.nl.