Hoe houd je een winkelstraat aantrekkelijk?
Door bevolkingsafname en online shoppen nemen bezoekersaantallen van winkels in binnensteden af en neemt leegstand van panden toe. Wat kunnen gemeenten, vastgoedeigenaren en ondernemers doen om winkelstraten aantrekkelijk te maken? Ogenschijnlijk onbelangrijke inrichtingselementen van de straat blijken een grote rol te spelen, blijkt uit onderzoek van HU-studenten en ruimteontwerp- en adviesbureau Ruimteverhaal.
Winkelstraten worden vaak met elkaar vergeleken op basis van bezoekersaantallen. Maar het aantal passanten is niet de enige indicator voor succes. In een succesvolle winkelstraat zijn die bezoekers niet alleen passanten, maar kijken ze naar etalages, bezoeken zij de winkels en geven zij in die winkels geld uit.
Zelfde soort straat presteert toch verschillend
Zelfs straten die op het eerste gezicht veel op elkaar lijken, blijken daarin heel verschillend te presteren. HU-studenten Built Environment onderzochten de Langestraat in Amersfoort en de Steenweg in Utrecht in opdracht van RuimteVerhaal. Beide straten zijn gesitueerd in een historische binnenstad, een groot deel van de bezoekers is ‘funshopper’ en de straten zijn vergelijkbaar in breedte. Maar op de Amersfoortse Langestraat bleken mensen veel meer activiteiten te ondernemen dan op de Utrechtse Steenweg. Ze stonden vaker stil, keken bij meer etalages naar binnen en bezochten veel winkels.
Sandwichbord belemmert
De inrichting van de straten speelt een belangrijke rol. Horizontale lijnen in de bestrating zorgen ervoor dat publiek eerder naar een winkel kijkt, terwijl verticale lijnen publiek stimuleren om door te lopen. Ook inrichtingselementen zoals prullenbakken, lantaarnpalen en fietsenrekken kunnen bezoekers onbewust belemmeren om winkels binnen te gaan. En zelfs de uitstallingen van winkels, zoals sandwichborden - die bedoeld zijn om publiek de winkel in te lokken - hebben een negatief effect. Ze zorgen ervoor dat mensen bij de winkels uit de buurt blijven. Idealiter is er langs de winkelgevels voldoende ruimte om te flaneren en om de tentoongestelde goederen van dichtbij te bekijken.
Grote winkelformules
Als er in een winkelstraat veel panden zijn met weinig etalages en entrees, bijvoorbeeld door leegstand, ondernemen bezoekers ook weinig activiteiten. Grotere winkelformules boosten de activiteit juist weer. Neem bijvoorbeeld de H&M op de Utrechtse Steenweg, waar gemiddeld vier keer zoveel activiteiten plaatsvonden als in andere delen van de straat.
Pimm Terhorst van RuimteVerhaal: “Het onderzoek biedt handvatten voor gemeenten, vastgoedeigenaren en ondernemers. Vaak richten deze zich op het trekken van meer bezoekers. Maar als er wordt geïnvesteerd in de mensen die wél naar de straat komen, kan zelfs met minder bezoekers de vitaliteit van een winkelgebied worden gestimuleerd.”
HU-studenten deden eerder onderzoek naar de lessen die winkelstraten kunnen leren van pretpark de Efteling, in opdracht van RuimteVerhaal.
