Onderzoek verbetert begeleiding studenten in hybride leeromgeving

Het beroepsproces is het uitgangspunt van de hybride leeromgeving. Deze lijkt daarom sterk op een echte werkomgeving, met als belangrijk onderscheid dat het is ingericht om te leren en om diploma’s te behalen. “Leerloopbaanbegeleiders, docenten, werkgevers en werkbegeleiders hebben allemaal een rol binnen de hybride leeromgeving. We zien dat zij steeds meer vragen hebben over hun begeleidingsrol”, legt Anne Khaled uit. “Ook is het niet altijd duidelijk wat studenten precies moeten leren, wat studenten precies leren en hoe dat gebeurt. Wij willen een model en een set tools bieden die samen bijdragen aan het leerproces en de ontwikkeling van studenten, en die ondersteuning biedt bij het begeleiden van deze studenten.”

“We hebben, op basis van een veldstudie bij studenten en hun begeleiders, een model ontwikkeld dat antwoord geeft op de vraag hoe het leren en op maat begeleiden in hybride leeromgevingen eruit kunnen zien. Twee belangrijke elementen van het model zijn het herkennen van verschillende soorten leermomenten van de student en manieren waarop je het bedenken van handelingsalternatieven kan begeleiden. Deze elementen zijn erg belangrijk voor het bevorderen van wendbaar vakmanschap. Momenteel zijn we het model aan het uitbreiden met een set aan voorbeelden uit verschillende situaties in hybride leeromgevingen. In een vervolgstap gaan we de bruikbaarheid van het model testen in nieuwe hybride leeromgevingen. Op basis van de feedback kunnen we het model en de tools verder ontwikkelen.”

Binnen het onderzoek is eerst in kaart gebracht hoe studenten leren in hybride leeromgevingen en hoe dat begeleidt wordt. Ook zijn de wensen voor begeleiding vanuit zowel de beroepspraktijk als het onderwijs inzichtelijk gemaakt. Khaled: “studenten leren vaak op locatie, bijvoorbeeld in het ziekenhuis, in de thuiszorg of bij een opdrachtgever. Daardoor gebeurt er veel buiten het zicht van begeleiders. We hebben zeven ontwerpsessies begeleid met uiteenlopende hybride leeromgevingen waarin teams zijn uitgedaagd om met oplossingen te komen. Ze hebben prototypes ontwikkeld die zich richten op twee verschillende aspecten: enerzijds het inzicht krijgen in het werken en leren van studenten en anderzijds de begeleiding van studenten.”

In totaal zijn er zeven prototypes ontwikkeld door de teams. “Alle prototypes bieden goede hulp voor begeleiding binnen hybride leeromgevingen. Een voorbeeld is de Skills Coach App, waarin studenten een leerverhaal maken en begeleiders op die manier de progressie van studenten in de gaten kunnen houden. Een andere tool is de Gesprekswaaier, die zich focust op begeleiding tijdens het werken en helpt met het stellen van de juiste vragen. In een slot-ontwerpsessie bleek dat alle teams door willen gaan met het ontwikkelen van de prototypes tot echte werkbare tool. Dat is de fase waar we nu in zijn."

Het onderzoeksproject Ruimte voor Wendbaar Vakmanschap loopt sinds september 2017 en wordt uitgevoerd door lectoraat Beroepsonderwijs in een consortium met NHL Stenden, waar Marco Mazereeuw het project leidt. De hybride leeromgevingen van verschillende mbo-instellingen, in samenwerking met instellingen zoals Alliade Zorggroep en Rechtbank Midden Nederland, zijn betrokken bij het onderzoek.