Nieuw lectoraat zet onderzoekend vermogen van professionals centraal
In Nederland werken ruim 700 lectoren samen met hun lectoraten en de beroepspraktijk aan praktijkgericht onderzoek. Professionals in de beroepspraktijk stellen zichzelf de vraag hoe zij goed gebruik kunnen maken van onderzoek en de opbrengsten. Voor onderzoekers speelt de vraag hoe zij hun kennis kunnen laten landen in de beroepspraktijk. Het nieuwe lectoraat Onderzoekend Vermogen van Hogeschool Utrecht (HU) wil de verbinding tussen onderzoekers en professionals verstevigen en onderzoekt welke competenties zij daarvoor nodig hebben. “Hoe kunnen zij goed samenwerken en welke dilemma’s komen ze tegen? Deze vragen willen wij met ons onderzoek beantwoorden”, stelt lector Daan Andriessen.
Het nieuwe lectoraat Onderzoekend Vermogen start 1 september en is een continuering van het lectoraat Methodologie van Praktijkgericht Onderzoek. Met de naamswijziging wordt het accent in het onderzoek verlegd van de methodiek naar het individu. Daan Andriessen vertelt: “Het hebben van onderzoekend vermogen betekent dat professionals kunnen waarnemen en verwoorden wanneer kennis ontbreekt en onderbouwd kunnen beslissen hoe ze daarmee omgaan. Dat helpt hen om een onderzoeksvraag te beantwoorden met passende grondigheid én het resultaat bruikbaar te maken voor de beroepssituatie.”
"We willen dat mensen onderzoekend bezig zijn, ook in de beroepspraktijk"
Daan Andriessen, lector Onderzoekend Vermogen
Onderzoekend vermogen als competentie
Lisette Munneke, senior onderzoeker bij het lectoraat: “Onderzoekend vermogen kan zelf als een competentie worden gezien: de competentie om op een systematische, methodische manier naar de werkelijkheid te kijken. Maar ook competenties als communiceren, ontwerpen en empathisch vermogen zijn belangrijk in onderzoek. Het gaat niet alleen om de technische kant van het onderzoek doen, maar ook over de zaken eromheen zoals nadenken over doorwerking vanaf het begin. Dan hoeft de praktijk geen jaren te wachten op resultaten.”
"Onderzoekend vermogen kan ook een handige competentie zijn in het bedrijfsleven, in het onderwijs en in het dagelijks leven"
Marlies Welbie, senior onderzoeker
Samenwerken, doorwerken en transformeren
Het lectoraat heeft vijf vraagstukken gedefinieerd waar ze komende jaren mee aan de slag gaan: 1) onderzoekend vermogen in context, 2) passende grondigheid, 3) doorwerking, 4) samenwerking over grenzen, en 5) transformatie bij het ontwikkelen van onderzoekend vermogen. Andriessen licht toe: “We willen dat mensen onderzoekend bezig zijn, ook in de beroepspraktijk. Daar zitten mensen niet te wachten op een vragenlijst die drie maanden duurt: ze willen nu resultaten zien. Een vraag die gesteld moet worden is ‘wanneer is ‘goed’ goed genoeg?’”
Marlies Welbie, senior onderzoeker bij het lectoraat, gaat verder: “Cirkelen rond het onderzoek is een mooi voorbeeld. Een onderzoeker start vaak met een onderzoeksvraag en zoekt daarna een groep mensen, bijvoorbeeld zorgprofessionals en patiënten, bij elkaar. Met onze aanpak ‘Cirkelen rond je onderzoek’ draaien we dat om. Door eerst te luisteren naar de perspectieven van mensen uit de praktijk verruimt de blik van de onderzoeker en de manier van probleemformulering. Ook als het gaat om de implementatie van onderzoeksresultaten in bijvoorbeeld de zorg is het van groot belang om met de betrokkenen in gesprek te gaan. Dat vraagt om transformatie aan de kant van de onderzoeker: nieuwe methoden proberen en daarmee leren werken om échte doorwerking in de praktijk te faciliteren.”
"Onderzoekend vermogen kan gezien worden als de competentie om op een systematische, methodische manier naar de werkelijkheid te kijken"
Lisette Munneke, senior onderzoeker
Passende grondigheid
Het lectoraat werkt samen met kennisinstellingen, organisaties en commerciële bedrijven. Ook vindt er veel samenwerking plaats met opleidingen en lectoraten binnen de HU. Munneke: “We helpen bij het vormen van consortia: welke mensen kun je betrekken en hoe ga je daarin te werk? Ook adviseren en helpen we bij het implementeren van onderzoekend vermogen in opleidingen. Bijvoorbeeld bij Bedrijfskunde: hoe kun je studenten aanleren om een analyse met passende grondigheid te doen? Zo’n analyse kan op veel verschillende manieren gedaan worden: van achter je bureau is het minder grondig, maar door andere spelers erbij te betrekken wordt zo’n analyse grondiger. En dat hoeft niet meteen een heel grootse of langdurige cyclus te zijn. Een kritische professional met voldoende onderzoekend vermogen kan de afweging maken welke grondigheid er nodig is op dat moment.”
Welbie vult aan: “Onderzoekend vermogen inzetten betekent niet per sé dat je bezig bent met praktijkgericht onderzoek. Het kan ook een handige competentie zijn in het bedrijfsleven, in het onderwijs en in het dagelijks leven.”
Het lectoraat
Het lectoraat start per 1 september 2021. Ter viering organiseert het lectoraat op een later moment het Festival Onderzoekend Vermogen, waar deelnemers aan de slag gaan met het inzetten en ontwikkelen van onderzoekend vermogen. Wil je meer informatie over het festival of je alvast aanmelden? Mail dan naar karin.ruiter@hu.nl.
Heb jij vragen over de inzet van onderzoekend vermogen in een opleiding of bedrijf, loop je vast in een samenwerking of wil je een samenwerking opstarten? Het lectoraat is altijd op zoek naar nieuwe partners om samen specifieke situaties te onderzoeken. Mail dan naar karin.ruiter@hu.nl.