Lectoraat Innovatieve Maatschappelijke Dienstverlening gaat verder als lectoraat Wonen en Welzijn

De term ‘maatschappelijke dienstverlening’ wordt steeds minder gebruikt in het sociale domein, vertelt Lia van Doorn, sinds 2007 lector Innovatieve Maatschappelijke Dienstverlening. “Dat is al een reden om voor een andere naam te kiezen. Maar de belangrijkste reden is inhoudelijk. Het praktijkgericht onderzoek van ons lectoraat is zich de afgelopen jaren steeds meer gaan richten op wonen en welzijn. Dat onderzoek kent twee hoofdlijnen. De ene is gericht op het welzijn van dak- en thuislozen, de ander op ouderen en hoe we hen kunnen helpen langer zelfstandig te blijven wonen.”

De nieuwe naam is dus: Lectoraat Wonen en Welzijn. “Daarmee bedoelen we het welzijn in de woonomgeving: hoe het contact met de buurt is, of mensen zich thuis en veilig voelen, of het een passende plek is”, vertelt Lia. “Ouderen wonen bijvoorbeeld soms nog in een groot huis of in een bovenwoning, terwijl ze steeds minder mobiel worden. Zo’n huis is dan steeds minder passend. We hebben diverse projecten waarin we met woningcorporaties nadenken over hoe je ouderen kunt stimuleren daar bijtijds over na te denken. Hoe wil ik wonen over tien jaar? Woningcorporaties kunnen daar dan beter op inspelen.”

Ook in de andere onderzoekslijn, die naar dak- en thuisloze mensen, is passende woonruimte een belangrijk thema. “Het zijn kwetsbare mensen die niet in elke woonomgeving goed gedijen. Hoe ga je hiermee om? Hoe kan je voor diverse groepen passende mogelijkheden scheppen? Kwetsbare mensen hebben naast passende woonruimte ondersteuning nodig om zelfstandig te kunnen wonen. Wat kunnen hun buren daarin betekenen, hun naasten? Wat kunnen professionals doen die ambulant werken? Zo is wonen en welzijn in samenhang steeds belangrijker geworden binnen ons lectoraat. De nieuwe naam geeft die koers goed weer.”

“De groeiende focus op wonen en welzijn heeft al veel mooie projecten met impact opgeleverd”, vertelt Lia. “Zoals een project met Kansfonds, waarin we dak- en thuislozen mensen in Nederlandse gemeenten tellen op een manier die ook verborgen dakloosheid in kaart brengt. Ook hebben we onlangs een ZonMw-project afgerond, Zachte landing in de wijk, waarin we onderzochten welke steun ex-thuisloze mensen, die vaak te maken hebben met sociale uitsluiting, nodig hebben om prettig samen te leven in hun buurt.”

Het lectoraat is ook al geruime tijd betrokken bij projecten rond gemengd wonen. Kwetsbare mensen, zoals mensen met een psychiatrische beperking en jongeren uit de jeugdzorg, wonen hierbij samen met anderen. Uitgangspunt is ‘goede buren’ voor elkaar te willen zijn. Ze creëren zo samen een veilige omgeving die een nieuwe start in de samenleving mogelijk maakt. Lia: “Wij hebben veel van deze projecten geëvalueerd: wat zijn goede voorwaarden om zo’n project te laten slagen, welke groepen mengen wél en welke niet? Hoe zorg je dat de sociale structuur die je met gemengd wonen opbouwt, niet na verloop van tijd weer inzakt? De opbrengsten hebben we vertaald naar een leergang voor professionals, waarmee we inmiddels al honderden mensen hebben opgeleid. Zo heeft het lectoraat een flink landelijk netwerk opgebouwd. Onze nieuwe naam maakt het lectoraat nóg beter zichtbaar en herkenbaar in dit veld.”

De koers van het lectoraat past ook goed binnen de focus van Hogeschool Utrecht, en dan met name binnen de expertisegebieden Samen Duurzaam en Samen Gezond. “We streven naar levensloopbestendig wonen en hebben daarbij ook oog voor de energietransitie: hoe moet je burgers daarop voorbereiden, hoe kan je ze hierin betrekken en zorgen dat minder bemiddelde mensen niet achterblijven? Daarmee werken we in het expertisegebied Samen Duurzaam.” 

Daarnaast is het gezondheidsvraagstuk een belangrijk aspect van het onderzoek, stelt Lia, en niet alleen de gezondheid van ouderen. “Mensen die dakloos zijn geweest, worden gemiddeld tien tot vijftien jaar minder oud dan de gemiddelde Nederlander. Woonbegeleiding focust zich nu vooral op financiering, het burencontact, de dagbesteding. Het begeleiden naar een gezond leefpatroon is nog een blinde vlek in de woonbegeleiding, daar gaan we vanuit het expertisegebied Samen Gezond zeker naar kijken.”

Meer weten? Kijk op de website van het Lectoraat Wonen en Welzijn