HU-onderzoeker volgt Syrische vluchtelinggezinnen vijf jaar lang

Ada Ruis is van huis uit antropoloog. Voordat zij in het hbo kwam te werken, eerst bij Hogeschool Domstad en later bij Hogeschool Utrecht, deed zij veel veldwerk in Syrië en studeerde ze Arabisch. “Toen de vluchtelingenstroom op gang kwam, werd er bij mij in de buurt een AZC geopend. Ik heb contact met het AZC gezocht, omdat ik graag iets voor Syrische gezinnen wilde betekenen, na de grote gastvrijheid die ik destijds zelf in Syrië heb ervaren”, vertelt Ada Ruis. “Ik kwam toen in contact met een paar gezinnen en geleidelijk aan is het idee ontstaan voor dit onderzoeksproject. Vorig jaar ben ik er in mijn eigen tijd al aan begonnen en de HU faciliteert mij om de komende vier jaar aan dit onderzoek te werken dus kan ik de gezinnen volgen tijdens de duur van hun tijdelijke verblijfvergunning.”

Ruis voert een kwalitatief, etnografisch onderzoek uit. “Je volgt dan gedurende een langere tijd heel intensief een relatief kleine groep”, vertelt ze. “Het idee is dat je dan de ontwikkelingen binnen zo’n groep kunt volgen en het biedt de mogelijkheid om de perspectieven van de mensen van binnenuit te begrijpen. Aan zo’n onderzoek is het inherent dat je van tevoren nog niet precies weet welke aspecten belangrijk zullen zijn. Je moet steeds je onderzoeksvraag blijven toetsen.”

Het onderzoek van Ruis draait om de vraag hoe Syrische vluchtelinggezinnen hun plek vinden in de Nederlandse samenleving. Wat is daarin hun eigen handelen en wat is het handelen van het netwerk rondom zo’n gezin? “Denk aan leraren en maatschappelijk werkers. Kortom, de mensen die we hier bij de HU opleiden. Er zit in het onderzoek een duidelijke link tussen antropologie en ecologische pedagogiek, waarbij we kijken naar de omgeving van kinderen en gezinnen en hoe allerlei factoren uit die context op elkaar en op de persoon inwerken.”

“Ik vind het interessant om te zien hoe migratie een verschillende uitwerking heeft op generaties. Kinderen pakken de taal vaak snel op, tieners vallen soms tussen de wal en het schip, terwijl ouders soms denken dat ze weinig meer kunnen opbouwen hier. Zij hebben veel verloren: in Syrië hadden zij hun leven opgebouwd en waren zij iemand. Nu vestigen zij vaak alle hoop op hun kinderen.”

Volgend studiejaar komt er een onderzoeksgroep met bachelor- en masterstudenten pedagogiek die zich in pedagogische thema’s rond vluchtelingen willen verdiepen. Op dit moment zijn er al enkele studenten mee bezig. “Er is een student die met Syrische kinderen heeft gewerkt tijdens een stage, twee jaar geleden. Nu gaat zij terug om te kijken hoe het met hen gaat. Een ander gaat onderzoek doen bij een Centrum voor Jeugd en Gezin, om zicht te krijgen op vragen die leven bij de beroepspraktijk. Voor mij is hun onderzoek heel interessant. De bedoeling van de onderzoeksgroep is elkaar te motiveren en inspireren: samen artikelen bespreken, ervaringen delen, misschien wel samen iets schrijven.”

Ruis ziet het dan ook als haar taak om een bijdrage te leveren aan discussies die leven binnen het beroepenveld én bij studenten, waarbij aandacht is voor perspectieven van vluchtelingen zelf op ontvangen hulp en begeleiding. “Ik merk dat veel studenten van onze sociale opleidingen bezig zijn met vluchtelingen, zoals opleidingen bij Social Work. Het ligt voor de hand om dit onderzoek te verbinden met deze opleidingen.”

Je kunt het onderzoek volgen op het blog van Ada Ruis: www.de-karavanserai.nl/blog/.
Ook kun je over het onderzoek lezen op Sociale Vraagstukken.