Mieke Oostra lector Nieuwe Energie in de Stad

“We staan als maatschappij voor de uitdaging om de CO2-uitstoot fors terug te brengen”, zegt Mieke Oostra, kersverse lector Nieuwe Energie in de Stad. “Dat is geen taak voor een enkeling of voor professionele opdrachtgevers alleen: iedereen moet erin mee. Maar hoe? Daar willen we graag aanknopingspunten voor bieden.” 

Oostra is wat dat betreft door de wol geverfd. In januari 2012 trad ze aan als lector Ruimtelijke Transformaties – energie aan de Hanzehogeschool. “Toen zij in 2011 aanklopten, moesten ze me eerst uitleggen dat hogescholen ook onderzoek doen. Ik zat bij TNO, waar ik werkte aan het verduurzamen van de gebouwde omgeving. Daar hield ik me bezig met grote bedrijven in Europese projecten én met het mkb.” Bij TNO werkte Oostra met technisch gespecialiseerde collega’s. “Die vonden het vaak lastig eindgebruikers in het oog te houden: die doen vaak iets anders dan de bedoeling is en worden daarmee als onberekenbaar gezien. Eindgebruikers worden in het proces daarom meestal buiten beschouwing gelaten, met als gevolg dat het project aan het eind toch niet zo werkt als gehoopt.” 

Als lector was die focus op de eindgebruiker er wel. De overstap naar “hogeschoolland”, zoals Oostra het noemt, verliep van detachering bij de Hanzehogeschool via een dubbele aanstelling bij de Hanze en Saxion naar een volledige aanstelling in Groningen. De overstap naar Hogeschool Utrecht is deels ingegeven door de instelling van het lectoraat. “Zij hebben net als ik een hele sterke drive: mouwen opstropen en doen. We willen niet alleen artikelen en publicaties maken, maar ook mooie producten, diensten en tools ontwikkelen. Ik ben heel erg van de productontwikkeling, met de eindgebruiker in gedachten.” 

De komende jaren wil Oostra zich dan ook richten op het laagdrempeliger maken van de energietransitie voor particulieren en bedrijven. “Het is zaak om overzicht te brengen in alle mogelijkheden die er zijn. Voor particulieren moet het laagdrempeliger worden om hun huis te verduurzamen, ook als ze geen bom spaargeld hebben en stapje voor stapje aan de slag willen. Daarom moeten ze informatie en producten kunnen vinden over hoe dat in zijn werk gaat. Intussen draait de bouw overuren, er is volop werk. De vraag is dus hoe de sector het verbeteren van de gebouwde omgeving op het gebied van duurzaamheid daarbij kan oppakken. En dan is er nog de vraag hoe je dit organiseert in de wijk. Sommige bewoners hebben al kennis en ervaring, die kun je als ambassadeurs inzetten. Ook hebben we tot taak om bedrijven tot samenwerking te bewegen in het creëren van een geïntegreerd productaanbod, zodat producten en faciliteiten laagdrempeliger worden.”

Kortom: er is genoeg te doen. “Er komt heel veel samen in de gebouwde omgeving”, zegt Oostra. “Ik ben druk bezig kennis te maken met andere HU-lectoraten. Via het kenniscentrum Gezond en Duurzaam Leven zijn er al veel links naar andere lectoraten. Het valt me op dat mensen aan de HU erg open staan voor samenwerking.” Verder heeft het lectoraat ook allerlei verbindingen met de buitenwereld. Oostra somt op: “Het lokale bedrijfsleven en lokale energie-initiatieven en woningcorporaties. Zelf ben ik bestuurslid van Booosting, een innovatienetwerk voor de bouw. En als lector in Utrecht vertegenwoordig ik alle Nederlandse lectoraten die in het platform Urban Energy zitten binnen het Bouw en Techniek Innovatiecentrum, BTIC. Daarin werken alle TU’s, TNO en Urban Energy-lectoraten samen om de energietransitie vanuit de kenniskant een zet te geven. Dat is een mooie taak om op me te nemen.” 

Mieke Oostra is lector Nieuwe Energie in de Stad, met een aanstelling voor vier dagen per week. Aan haar zijde staat Ivo Opstelten, wiens aanstelling als lector op zijn verzoek is teruggebracht naar een dag in de week. Hij blijft verbonden bij koersbepaling en strategische kwesties van het lectoraat.