Betere zorg nodig voor ouderen thuis
Steeds meer ouderen met chronische aandoeningen wonen steeds vaker en langer thuis. Om de zorg voor ouderen toekomstbestendig te maken, is verdere professionalisering van de beroepsgroep (wijk)verpleegkundigen nodig. Ook moet er meer aandacht komen voor preventie en het functioneren van mensen. Dat stelde Nienke Bleijenberg, lector Proactieve Ouderenzorg aan Hogeschool Utrecht, in haar openbare les van 17 mei.
Nooit eerder in de geschiedenis van de mensheid werden zoveel mensen zo
oud. Zo lang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen, dat is het
adagium van zowel ouderen als beleidsmakers. Steeds vaker wordt de zorg
thuis of in de wijk verleend. Ouderen zijn ook vaker alleenstaand en
hebben vaak meerdere chronische ziekten. Dit brengt nieuwe uitdagingen
met zich mee waar toekomstige professionals in de zorg een antwoord op
moeten bieden.
Tekort aan verpleegkundigen
“Een van de grootste uitdagingen in de zorg is het zorgwekkende tekort
aan verpleegkundigen”, stelt dr. Nienke Bleijenberg. “Terwijl
verpleegkundigen en verzorgenden juist het hart van de zorg vormen.
Maar de werkdruk is hoog en weinig studenten kiezen voor een carrière in
de wijkzorg. Tegelijkertijd neemt de complexiteit van de zorg toe.
Bovendien hebben beginnende verpleegkundigen in ziekenhuizen vaak te
weinig kennis over ouderen. Zeker in relatie tot de demografische
ontwikkelingen en sterk stijgende zorgvraag zijn deze bevindingen
uiterst zorgwekkend.”
Preventie
Nienke Bleijenberg: “Er moet daarom veel meer aandacht komen voor
preventie. Preventie – zowel thuis als op populatieniveau in de wijk –
zou net als vroeger weer core business moeten zijn, zeker in tijden van
personeelsschaarste. Er zijn weinig goede interventies gericht op
vroegsignalering en functieverlies; interventies die daadwerkelijk een
gedragsverandering teweeg brengen waardoor mensen zo lang mogelijk
zelfstandig kunnen blijven functioneren. Om de effectiviteit en
slagingskans van deze interventies te verhogen, is het in mijn ogen
cruciaal om de cliënt van de toekomst beter te begrijpen. Verder moeten
we de omslag maken van reactieve naar preventieve zorg in de wijk.”
Verpleegkundig leiderschap
Bleijenberg: “Om daadwerkelijk de praktijk te veranderen, is vakkennis
alleen niet genoeg. Daarvoor is ook een sterk verpleegkundig leiderschap
op alle niveaus nodig. Patiëntuitkomsten en -ervaringen moeten daarbij
centraal staan. Hoe leren verpleegkundigen, wat is het kennisniveau over
ouderen en wat is er nodig om de kennis te laten landen in de praktijk?
Zeker gezien de vergrijzing zijn autonome professionals in de wijk
nodig, die anticiperen op alle veranderingen en invloed uitoefenen op de
beroepsgroep en het verpleegkundig onderwijs. Verpleegkundig
leiderschap en verdere professionalisering van de wijkzorg zijn volgens
mij essentieel om vernieuwing te brengen in de praktijk en het
onderwijs.”
Utrecht uniek
“Het besef dat de zorg in de toekomst steeds meer plaatsvindt bij mensen
thuis en in de wijk, vormt het fundament van het lectoraat Proactieve zorg voor thuiswonende ouderen. Het dagelijks functioneren van mensen staat centraal in al onze
projecten. De juiste zorg op de juiste plek door de juiste professional
is nodig als we de zorg in Nederland kwalitatief en betaalbaar willen
houden. Om dit waar te maken, moeten we de wijk in en investeren in
innovatie, onderzoek en onderwijs. Utrecht is de enige plek in Nederland
waar verpleegkundigen kunnen doorgroeien van bachelor, master, tot PhD
en verder. Dat is uniek. Samen met de drie leerstoelen
verplegingswetenschap van het UMC Utrecht en het Instituut
Verpleegkundige Studies van de HU werkt het lectoraat aan een stevige
verbinding tussen het onderzoek, onderwijs en de praktijk.”
Nienke Bleijenberg is sinds 1 mei 2017 lector Proactieve Ouderenzorg van het Lectoraat Proactieve zorg voor thuiswonende ouderen bij het Kenniscentrum Gezond en Duurzaam Leven van Hogeschool Utrecht. De titel van haar openbare les is ‘Vernieuwing in vergrijzing, duurzame zorg voor ouderen thuis’. In het kader van haar openbare les verscheen ook het magazine ‘Vernieuwing in vergrijzing’.
Nienke Bleijenberg is sinds 1 mei 2017 lector Proactieve Ouderenzorg van het Lectoraat Proactieve zorg voor thuiswonende ouderen bij het Kenniscentrum Gezond en Duurzaam Leven van Hogeschool Utrecht. De titel van haar openbare les is ‘Vernieuwing in vergrijzing, duurzame zorg voor ouderen thuis’. In het kader van haar openbare les verscheen ook het magazine ‘Vernieuwing in vergrijzing’.